Bilans handlowy to zestawienie płatności za import dóbr z zagranicy do kraju oraz dochodów z eksportu dóbr z kraju za granicę. Bilans handlowy jest sporządzany na podstawie zawartych transakcji, a nie płatności. To oznacza, że przykładowo eksport tysiąca telewizorów z Polski do Niemiec pod koniec 2013 r. ujmuje się w bilansie handlowym Polski w momencie zawarcia transakcji (czyli dla 2013 r.), a nie dla 2014 r., gdy nastąpiła zapłata za te telewizory (bo polska firma udzieliła kilkudziesięciodniowego kredytu kupieckiego).
W Polsce bilans handlowy publikowany jest co miesiąc przez Narodowy Bank Polski. Sporządzane są także zestawienia kwartalne i roczne. Dane mogą podlegać korektom pod wpływem napływu nowych informacji. Bilans handlowy jest tworzony dla złotego, a także euro i dolara amerykańskiego.
Saldem bilansu handlowego danego kraju określa się różnicę między dochodem z eksportu a płatności z tytułu importu dóbr do tego kraju. Jeśli saldo bilansu handlowego jest dodatnie, mówi się o nadwyżce handlowej lub bilansie handlowym czynnym (albo aktywnym). Określenie przeciwnym jest deficyt handlowy, zwany także bilansem handlowym biernym (lub pasywnym). Występuje on, gdy saldo bilansu handlowego jest ujemne, to znaczy więcej (wartościowo) wwozi się do kraju niż się z niego eksportuje.
W Polsce regułą był stan deficytu handlowego, ale od 2012 r. coraz częściej Polska kończy kolejne miesiące z nadwyżką handlową.
Zasadniczo bilans handlowy informuje o strukturze eksportu i importu towarów. Istotne jest nie tylko saldo bilansu handlowego (chociaż oczywiście ujemne saldo handlowe oznacza odpływ pieniędzy z kraju), ale także analiza, jakie dobra są importowane, a jakie eksportowane.
Bilans handlowy jest częścią bilansu płatniczego danego kraju, a dokładnie jego części zwanej rachunkiem bieżącym. Bilans płatniczy jest pojęciem dużo szerszym, charakteryzuje ogół rozliczeń danego kraju z zagranicą.