Rzeczywista stopa procentowa (RRSO) to parametr opisujący atrakcyjność warunków oferty kredytowej. To całkowity koszt kredytu, obliczony jako wartość procentowa łącznej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Zasady dotyczące wyliczania rzeczywistej stopy procentowej określa ustawa o kredycie konsumenckim.
Każdy kredytodawca czy pożyczkodawca jest zobowiązany przedstawiać swoim klientom rzeczywistą stopę procentową danego kredytu lub pożyczki. Do jej wyliczenia przyjmowane jest bowiem nie tylko oprocentowanie nominalne (czyli to, na podstawie którego wyliczana jest rata i odsetki), ale także inne koszty związane z kredytem czy pożyczką, czyli m.in. prowizja za udzielenie finansowania, jak i dodatkowe opłaty, których poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu.
Dzięki ujednoliconemu wzorowi na rzeczywistą stopę procentową danej pożyczki, konsumenci mogą porównywać oferty różnych banków czy firm pożyczkowych. W ten sposób uzyskują pełniejszy obraz tego, która oferta jest atrakcyjniejsza. Bardzo ciężko jest orzec, która oferta jest lepsza, kiedy jedna ma wyższe oprocentowanie nominalne, druga wyższą prowizję, a trzecia wymaga wniesienia dodatkowych opłat. Rzeczywista stopa procentowa wszystkie oferty „sprowadza do jednego mianownika”, co wydatnie ułatwia konfrontowanie propozycji pożyczkodawców. Rzeczywista stopa procentowa stosowana jest we wszelkiego rodzaju kredytach i pożyczkach - zarówno gotówkowych, jak i hipotecznych, czy kart kredytowych.
Rzeczywista stopa procentowa opisana jest dość skomplikowanym wzorem, dlatego z jej poprawnym rozumieniem wiele osób ma poważny problem. Po pierwsze - stawka ta bierze pod uwagę także wartość pieniądza w czasie, a więc czas, przez jaki konsument faktycznie dysponuje dana kwotą. Dlatego np. rzeczywista stopa procentowa rocznej pożyczki o oprocentowaniu nominalnym 16 proc. (nieobciążonej żadnymi dodatkowymi prowizjami czy opłatami) oddawanej w comiesięcznych ratach wcale nie będzie wynosiło 16 proc., ale 17,23 proc. Po drugie - jako, że RRSO wyliczana jest w stosunku rocznym, dla pożyczek na krótszy okres, szczególnie kilku dni czy tygodni, przyjmuje ona horrendalne wartości liczone w tysiącach czy milionach procent - a to nie oddaje faktycznej atrakcyjności danej oferty. W końcu po trzecie - w rzeczywistej stopie procentowej uwzględniane są tylko koszty bezpośrednio związane z kredytem, tymczasem, szczególnie w przypadku kredytów hipotecznych, klienci często muszą skorzystać także z innych produktów banku (np. karta kredytowa, konto osobiste, program oszczędnościowy). Koszty ich obsługi nie są uwzględniane w rzeczywistym oprocentowaniu kredytu.