Notariusz jest osobą zaufania publicznego, powołaną przez Ministra Sprawiedliwości do wykonywania czynności notarialnych, m.in. sporządzania aktów notarialnych. Notariusz korzysta z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.
Rolą notariusza jest zapewnienie bezpieczeństwa i pewności danych czynności prawnych, o zabezpieczenie praw stron danej umowy czy innej czynności, i zapobieganie sporom sądowych. Czynności dokonane przez notariusza są bowiem dokumentem urzędowym.
Zakres zadań notariusza jest szeroki. Przede wszystkim sporządza on akty notarialne. W formie aktu notarialnego muszą być sporządzone m.in. umowy sprzedaży, pełnomocnictwa, testamenty, ustanowienie hipoteki. Notariusz odczytuje dokument stronom i dokonuje jego poświadczenia.
Notariusz jest także odpowiedzialny za sporządzanie poświadczeń (np. zgodności wyciągu odpisu, kopii z danym dokumentem), aktów poświadczenia dziedziczenia, wypisów dokumentów (oraz ich wyciągów czy odpisów) czy protestów czeków i weksli. Notariusz spisuje także m.in. protokoły walnych zgromadzeń akcjonariuszy.
Notariusz, wykonując czynności, pobiera różne opłaty. To m.in. koszty sądowe, należny podatek, koszty wypisów itp. Wynagrodzeniem notariusza jest taksa notarialna. Maksymalną wysokość taksy notarialnej określa w rozporządzeniu Minister Sprawiedliwości.
Jeśli chodzi o kwestie związane z czynnościami bankowymi, akt notarialny jest potrzebny m.in. przy nabywaniu mieszkania. Oczywiście ten dokument jest niezbędny do okazania bankowi przy wypłacie kredytu hipotecznego. Co ważne, sporządzenie aktu notarialnego nie jest konieczne do zabezpieczenia się hipoteką przez kredytodawcę. Choć ustanowienie hipoteki zasadniczo wymaga formy aktu notarialnego, kredyty czy pożyczki hipoteczne są tutaj wyjątkiem. Aby ustanowić hipotekę na rzecz banku, wystarczająca jest forma pisemna pod rygorem nieważności.