Finanse publiczne to ogół zasad gromadzenia środków pieniężnych przez władze publiczne, oraz wykorzystywania tych środków. W szczególności, w świetle ustawy o finansach publicznych, finanse publiczne obejmują procesy: gromadzenia dochodów i przychodów publicznych, wydatkowania środków publicznych, finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, zaciągania zobowiązań angażujących środki publiczne, zarządzania środkami publicznymi, zarządzania długiem publicznym oraz rozliczania z budżetem Unii Europejskiej.
Środki publiczne pochodzą m.in. z podatków, jak także np. z ceł, z majątku publicznego, emisji obligacji. Są przeznaczane na sfinansowanie wydatków oraz rozchodów publicznych. Wydatki publiczne to m.in. nakłady na infrastrukturę, szkolnictwo, ochronę zdrowia, ochronę środowiska, sądownictwo i setki innych kwestii. Słowem, to środki na realizację określonych przedsięwzięć w kraju. Rozchody publiczne to z kolei środki przeznaczone m.in. na finansowanie deficytu budżetowego i obsługę długu publicznego, tj. na spłatę zaciągniętych pożyczek zagranicznych czy wykup papierów wartościowych.
Wyróżnia się trzy zasadnicze funkcje finansów publicznych. Po pierwsze, to funkcja redystrybucyjna. Jej zadaniem jest „korygowanie” dochodów, których poziom ukształtowały czynniki rynkowe. Przykładem funkcji redystrybucyjnej jest progresywny podatek dochodowy, polegający na tym, że bogatsi muszą płacić podatki stanowiące wyższą część ich dochodów. Jest to więc „przenoszenie” środków pomiędzy różnymi podmiotami.
Po wtóre, to funkcja alokacyjna, polegająca na przeznaczaniu środków publicznych na określone cele czy dziedziny życia wymagające dofinansowania.
Trzecią podstawową funkcją jest funkcja stabilizacyjna. Polega ona na takich wykorzystywaniu środków publicznych i instrumentów zarządzaniami finansami publicznymi, aby wywierać wpływ na sytuację gospodarczą kraju - m.in. łagodzić wahania cyklu koniunkturalnego, zapobiegać nadmiernej inflacji itp.