Jednostka uczestnictwa to tytuł prawny uprawniający klienta funduszu inwestycyjnego otwartego do udziału w aktywach funduszu.
Środki lokowane na funduszach inwestycyjnych są przeliczane na jednostki uczestnictwa po ich aktualnej cenie. Liczba jednostek uczestnictwa odzwierciedla więc udział inwestora w aktywach funduszu inwestycyjnego.
Wartość jednostki uczestnictwa może spadać lub rosnąć, w zależności od wyników funduszu. Wycena wartości aktywów netto funduszu, a przez to jednostek uczestnictwa, następuje codziennie (w dni robocze). Na jej wartość wpływają wyniki spółek znajdujących się w portfelu funduszu inwestycyjnego - spółek w które dany fundusz inwestuje. W zależności od poziomu akceptowalnego ryzyka, inwestorzy mogą nabywać jednostki uczestnictwa np. w funduszach inwestycyjnych pieniężnych (inwestujących przede wszystkim w bezpieczne lokaty bankowe, bony skarbowe czy obligacje Skarbu Państwa) akcyjnych (inwestujących ryzykowniej - w akcje) czy zrównoważonych albo stabilnego wzrostu (czyli inwestujących zarówno w instrumenty bezpieczne jak i bardziej ryzykowne).
Aby obliczyć aktualną wartość środków zainwestowanych w fundusze inwestycyjne, należy pomnożyć liczbę posiadanych jednostek uczestnictwa przez jej aktualną cenę.
Zakup jednostek uczestnictwa jest odpłatny, dlatego na transakcję zostanie przeznaczona wpłacona przez inwestora kwota pomniejszona o prowizje czy opłaty manipulacyjne. Także za zlecenie umorzenia jednostek uczestnictwa inwestorzy muszą zwykle płacić prowizje.
Jednostka uczestnictwa nie może zostać zbyta osobom trzecim - jedynym sposobem na wypłatę środków jest wykupienie jednostki przez fundusz. Jednostka uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym podlega dziedziczeniu - w przypadku braku określenia w testamencie przeznaczenia jednostek wchodzą one do masy spadkowej. Jednostka uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym być także przedmiotem zastawu.