Teoretycznie za szkody spowodowane przez małoletniego odpowiadają jego rodzice i to do nich najczęściej zgłasza się poszkodowany. Czy od tej reguły są jednak jakieś wyjątki? Owszem! Sprawdź, kiedy rodzic musi płacić za szkody wyrządzone przez swoje dziecko.
Niepełnoletnie dzieci, tak jak osoby dorosłe, są odpowiedzialne za swoje czyny. W kwestii odpowiedzialności cywilnej w ustawie istnieje podział na dwie grupy małoletnich.
Młody, czyli nieświadomy
Do pierwszej z grup osób niepełnoletnich zaliczamy dzieci, które nie ukończyły jeszcze 13 lat. Dzieci znajdujące się w takim wieku nie posiadają jeszcze zdolności do czynności prawnych, w związku z tym nie można przypisać im winy. Właśnie dlatego nie ponoszą odpowiedzialności za wyrządzone szkody.
Sprawdź też: Polisa szkolna - na ile chroni dziecko na feriach?
Według przepisów prawa osoby do wieku 13 lat nie mają rozeznania co do skutków swojego postępowania, co oznacza, że za szkody przez nie wyrządzone odpowiada osoba dorosła, sprawująca nad nimi opiekę. Najczęściej taką osobą jest rodzic, ale podczas wycieczki szkolnej będzie nią nauczyciel lub opiekun.
Wynika z tego, że nie w każdym przypadku to rodzic odpowiada za szkodę wyrządzoną przez dziecko. W sytuacji, gdy małoletni pozostaje pod nadzorem nauczycieli lub opiekunów, np. w szkole albo na koloniach, odpowiedzialność za jego czyny spoczywa na ich barakach.
Gdy dziecko odpowiada za swoje czyny
Pomimo wyłączenia odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez dzieci poniżej 13 roku życia Kodeks cywilny przewiduje możliwość wyegzekwowania naprawy szkody od małoletniego. W art. 428 K.c. czytamy:
Gdy sprawca z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego nie jest odpowiedzialny za szkodę, a brak jest osób zobowiązanych do nadzoru albo gdy nie można od nich uzyskać naprawienia szkody, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody od samego sprawcy, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i sprawcy, wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.
Granica 13 roku życia
Polski ustawodawca do drugiej grupy osób małoletnich zaliczył dzieci, które ukończyły 13 rok życia. Po skończeniu tylu lat zgodnie z Kodeksem cywilnym małoletni nabywają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że po ukończeniu 13 lat mogą odpowiadać za swoje czyny. Według prawa osoby takie są już świadome swoich działań i mogą przewidzieć ich skutki. W związku z tym dzieciom w tym wieku można przypisać winę.
Sprawdź też: Jak wychować oszczędne dziecko?
Jednak i w tym przypadku są wyjątki od reguły. Dziecku, które z różnych przyczyn wolniej się rozwija od rówieśników i nie ma świadomości skutków swojego zachowania, winy przypisać nie można. Za wyrządzoną przez nie szkodę mogą być zatem obarczeni jego rodzice lub opiekunowie.