Dzięki płynącym do Polski szerokim strumieniem funduszom z Unii Europejskiej (prawie wyłącznie w ramach programu operacyjnego "Kapitał Ludzki"), zarówno bezrobotni, jak i pracownicy mogą się doszkolić lub przekwalifikować. Zmiana zawodu nie musi się wiązać z wydatkowaniem własnych pieniędzy. Oto, na co mogą liczyć osoby zaliczające się do danej grupy społecznej.
Dla bezrobotnych
Z takich szkoleń mogą skorzystać osoby niepracujące w wieku aktywności zawodowej (tj. 15-64 lata), by móc zmienić swój zawód czy podnieść kwalifikacje zawodowe. W ramach programów aktywizacji zawodowej najwięcej jest kursów językowych oraz zajęć z obsługi komputera. Ponadto popularne są szkolenia gastronomiczne, budowlane oraz spawalnicze. Kobiety dość często wybierają kursy prawa jazdy, florystyczne lub te uprawniające do zostania wizażystką lub manikiurzystką. Przeglądając media w poszukiwaniu ofert pracy warto postawić na szkolenia, w trakcie których uczestnicy nabywają umiejętności przedstawiciela handlowego.
W rzeczonych programach nie mogą brać udziału studenci studiów dziennych, rolnicy wraz z domownikami i osoby prowadzące działalność gospodarczą. Szkolenia, o których mowa są nieodpłatne, a dodatkowo ich uczestniczy otrzymują dodatek szkoleniowy (maks. 4 zł /godzinę udziału w zajęciach, przy czym odjęto już od niej składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Uczestnicy mają też zapewniony zwrot kosztów opieki nad dziećmi do lat 7 (lub osobami zależnymi). Każdy, kto ukończy szkolenie otrzyma dokument poświadczający uzyskanie odpowiednich kwalifikacji lub umiejętności zawodowych. Informacje na temat szkoleń są dostępne na stronach internetowych urzędów marszałkowych i wojewódzkich urzędów pracy. Osoba, która nie pracuje, lecz nie figuruje w rejestrze osób bezrobotnych, jest zobowiązana do złożenia oświadczenia o braku zatrudnienia. Jeśli skłamie, to poniesie odpowiedzialność karną.
Dla pracujących – inicjatywa po stronie firm
Istnieją kursy, do udziału w których pracowników oddelegowują pracodawcy. Takim pracodawcom przysługuje wsparcie finansowe z pomocy publicznej. O uczestnictwo mogą starać się jedynie osoby zatrudnione na umowę o pracę. Szkolenie w dużej mierze jest opłacane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Jednak część kosztów musi pokryć przedsiębiorca. Nie musi o być wkład pieniężny – do rzeczonych kosztów wliczają się wynagrodzenia dla pracowników kształcących się w godzinach pracy. Uczestnicy takich szkoleń również uzyskują stosowne certyfikaty, a ponadto mają zapewnione catering, materiały szkoleniowe i bezpłatny nocleg (o ile dane szkolenie skierowane do osób z całego kraju).
Dla pracujących – inicjatywa własna
Mogą z nich skorzystać pracownicy małych i średnich firm, którym przysługuje prawo do wzięcia udziału w kursie języka obcego lub szkoleniu z zakresu rozwoju osobistego bądź np. obsługi klienta. Aby móc szkolić się w taki sposób należy mieć ukończony 18. roku życia, natomiast forma zatrudnienia nie odgrywa dużej roli – o przyjęcie do grona uczestników mogą ubiegać się osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych np. o dzieło lub zlecenie. Nie ma tu ingerencji pracodawcy, ponieważ szkolenie odbywa się poza miejscem i po godzinach pracy. Zgłoszenia pracownika może dokonać wypełniając formularz zgłoszeniowy. Tego typu szkolenia są prowadzone przez firmy szkoleniowe, które specjalnie na ten cel dostały dofinansowanie ze środków samorządowych. Informacje na temat tych szkoleń można znaleźć na stronach internetowych tych organów. Kursy nie są odpłatne, a ponadto szkolącym się przysługują podobne przywileje, jak osobom bezrobotnym.
Tabela: Ogólne warunki programów aktywizacji zawodowej w zależności od rodzaju grupy docelowej
Maksymalny poziom dofinansowania | Zakres szkolenia | Wymogi formalne | Benefity dla uczestników | |
Dla osób bezrobotnych | 100 proc. tj. nieodpłatne dla uczestnika | Zmiana wyuczonego zawodu lub podniesienie kwalifikacji. | Oświadczenie o braku zatrudnienia | Certyfikat, dodatek szkoleniowy, zwrot kosztów opieki nad dzieckiem lub osobą zależną. |
Dla pracowników zgłoszonych przez pracodawcę | W przypadku mikro-firm 80 proc., dla MSP 70 proc. tj. uczestnik musi dopłacić 20 lub 30 proc.; możliwy wkład bezgotówkowy | Podniesienie kwalifikacji zawodowych poprzez zdobycie nowych umiejętności. | Tylko umowa o pracę | Świadectwo lub certyfikat, materiały szkoleniowe, catering, a niekiedy też bezpłatny nocleg. |
Dla pracujących z inicjatywy własnej | 70 proc. (lecz nie więcej niż 25 tys. zł) tj. uczestnik pokrywa do 30 proc. kosztów szkolenia | Podniesienie kwalifikacji zawodowych poprzez zdobycie nowych umiejętności. | Dowolna umowa o świadczenie pracy | Certyfikat, dodatek szkoleniowy, zwrot kosztów opieki nad dzieckiem lub osobą zależną. |
Dla właścicieli firm | W przypadku mikro-firm 80 proc., dla MSP 70 proc. tj. uczestnik musi dopłacić 20 lub 30 proc.; możliwy wkład bezgotówkowy | Ekonomia, finanse rachunkowość, Zarządzanie zasobami ludzkimi | kopia KRS lub wypisu z ewidencji działalności gospodarczej z datą nie wcześniejszą niż 3 miesiące przed szkolenie/kursem, | Certyfikat, zwrot wielu rodzajów kosztów pośrednich np. rachunku za energię elektryczną, amortyzacji sprzętu, cateringu itp. |
Dla mieszkańców wsi i miasteczek | 70 proc. tj. uczestnik pokrywa do 30 proc. kosztów szkolenia | Przedsięwzięcia edukacyjne przyczyniające się do podniesienia jakości życia. | Pełnoletniość, zameldowanie na terenie danej gminy. | Certyfikat, korzyści dla całej społeczności wiejskiej – wspólne wyjazdy, festyny itp. |
Dla osób pow. 45 roku życia | W zależności od danego projektu do 100 proc. tj. niekiedy nieodpłatne dla uczestnika | Zniwelowanie braków kompetencyjnych, przysposobienie do nowego zawodu. | Limit wieku – pow. 45. lub niekiedy 50. roku życia. | Indywidualne spotkania z doradcą zawodowym, czasem zwrot kosztów dojazdu i bezpłatne posiłki |
Źródło: opracowanie własne
Dla właścicieli mikro, małych i średnich przedsiębiorstw
Właściciele firm również mogą się szkolić w zakresie rachunkowości, finansów ekonomii i ZZL. W odniesieniu do mikro-przedsiębiorców, nawet 80 proc. kosztów szkolenia może pokryć Unia Europejska, zaś szefowie średnich firm mogą liczyć na maksymalnie 70 proc. Jednakże istnieje możliwość rozliczenia wkładu własnego w formie bezgotówkowej, co sprawia, że szkolenie staje się de facto bezpłatne. Wkład własny rozlicza się jako utracone wynagrodzenie.
Dla mieszkańców wsi i miasteczek
W ramach programu unijnego „Leader” (adresowanego do mieszkańców wsi i miast poniżej 5 tys. osób) organizowane są szkolenia kursy warsztaty, których celem jest poprawa jakości życia takich społeczności. Organizator szkolenia może pobierać opłaty od uczestników, a maksymalnie może żądać 30 proc. wartości takiego szkolenia. Osoby fizyczne mogą składać wnioski o organizację takich szkoleń, pod warunkiem, że do uczestnictwa w nich namówią innych z danego obszaru. Pomoc jest przyznawana w postaci refundacji kosztów, a maksymalna kwota refundacji to 25 tys. zł, ale refundowane jest do 70 proc. kosztów organizatora.
Dla osób pow. 45. roku życia
Tutaj grupą docelową są osoby pow. 50 roku życia, ale znaleźć można i takie projekty, w których dolny limit wieku to 45 lat. Warto wiedzieć, że udział w nich mogą wziąć zarówno osoby pracujące, jak i te pozostające bez pracy. Celem takich szkoleń jest zniwelowanie braków kompetencyjnych (głównie braku znajomości języka obcego lub korzystania z technologii). Ich uczestnicy często mają okazję skorzystać z doradztwa zawodowego i pośrednictwa pracy. Projekty takie mogą mieć na celu przysposobienie do podjęcie nowego zawodu np. profesjonalnego sprzedawcy. Ponadto przewidziane są indywidualne spotkania z doradcą zawodowym, podczas których daje on wskazówki jak napisać dobre CV oraz list motywacyjny. Przy niektórych szkoleniach możliwym jest otrzymanie dodatku szkoleniowego oraz bezpłatnych posiłków i zwrotów kosztów dojazdu.
Paweł Puchalski
Comperia.pl