Sporo osób, w szczególności małżeństwa, posiada wspólne konto bankowe. Co dzieje się z takim rachunkiem, gdy umiera jeden z jego współposiadaczy? W jakim stopniu pieniędzmi na koncie mogą dysponować pozostali jego użytkownicy?
Zasadniczo, zgodnie z ustawą Prawo bankowe, każdy ze współposiadaczy rachunku może dysponować samodzielnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi nań. Mogłoby się zatem wydawać, że np. po śmierci męża żona może swobodnie dysponować pieniędzmi z ich konta wspólnego. Trzeba jednak pamiętać, że środki na rachunku normalnie podlegają dziedziczeniu. W praktyce zatem wiele zależy od zapisów umowy o prowadzenie rachunku zawartej z bankiem.
Stosowane są różne rozwiązania. W niektórych bankach wraz ze śmiercią jednego ze współposiadaczy konta wspólnego umowa rachunku wygasa. Ale nie jest to reguła. Co więcej, czasem żyjący współwłaściciel może dysponować całą sumą - wówczas spadkobiercy zmarłego mogą sądownie domagać się od tej osoby (nie od banku) zwrotu należącej im się części środków. W innych bankach z kolei następuje blokada części środków na rachunku aż do zakończenia postępowania spadkowego. Przykładowo, po śmierci męża bank może zablokować na jego wspólnym koncie z żoną połowę środków.
Z pewnością natomiast po śmierci współposiadacza konta pozostali nie mogą się obawiać całkowitego „odcięcia” od pieniędzy. Bank nie może bowiem zablokować rachunku wspólnego w wyniku śmierci jednego z jego współposiadaczy.
Warto zainteresować się tym, jakie zwyczaje panują w banku w którym posiada się rachunek osobisty. Oszczędzi to ewentualnych nieporozumień w przyszłości. Niektóre uregulowania można uzgodnić podpisując umowę rachunku wspólnego z bankiem (np. udziały posiadaczy, albo postanowienia ograniczające możliwość samodzielnego dysponowania środkami). Jeśli chcesz wiedzieć, jakie procedury obowiązują w Twoim banku, zajrzyj do tabeli.
Co dzieje się ze wspólnym kontem bankowym (i środkami na nim) po śmierci jednego ze współposiadaczy rachunku? | |
Bank Nordea | W takiej sytuacji umowa wygasa. Saldo na rachunku wraz z należnymi odsetkami stawia się do dyspozycji współposiadacza rachunku, zostanie mu zaproponowane otwarcie nowego rachunku (w tym lokat) w ramach umowy indywidualnej i przekazanie salda z rachunku wraz z należnymi odsetkami na nowo otwarty rachunek. |
Środki nie są blokowane. Po śmierci jednego ze współposiadaczy rachunku wspólnego, rachunkiem dysponuje drugi współposiadacz. Może z niego korzystać w takim samym zakresie jak dotychczas, to znaczy że może on wypowiedzieć umowę rachunku i dysponować saldem, może też kontynuować oszczędzanie, przy czym nadal rachunek jest prowadzony jako rachunek wspólny. Ewentualne roszczenia o rozliczenie się z wkładu spadkobiercy będą mogli kierować wyłącznie do posiadacza pozostałego przy życiu. Swobodne dysponowanie rachunkiem przez pozostałego przy życiu współposiadacza rachunku może zostać ograniczone przedłożonym przez spadkobierców postanowieniem sądu o zabezpieczeniu wypłat z rachunku bankowego. | |
BNP Paribas | Umowa rachunku ulega rozwiązaniu po powzięciu przez Bank wiarygodnej informacji o śmierci Posiadacza Rachunku lub jednego z Posiadaczy Rachunku Wspólnego, ze skutkiem na dzień śmierci. Pozostali przy życiu Posiadacze Rachunku wspólnego są uprawnieni do samodzielnego zadysponowania środkami pozostałymi po rozwiązaniu Umowy Rachunku wspólnego, chyba że Umowa Rachunku wspólnego zawiera postanowienia ograniczające możliwość samodzielnego dysponowania przez Współposiadacza środkami znajdującymi się na Rachunku wspólnym (lub pozostałymi po rozwiązaniu Umowy Rachunku). |
Bank Millennium | Śmierć posiadacza nie powoduje rozwiązania umowy rachunku bankowego. Decyzję o zamknięciu lub utrzymaniu rachunku podejmuje żyjący posiadacz lub posiadacze rachunku. Po otrzymaniu informacji o śmierci jednego z posiadaczy rachunku bank wylicza środki przypadające zmarłemu, proporcjonalnie do ilości współwłaścicieli. Następnie dokonuje na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym blokady kwoty należnej spadkobiercom zmarłego. Środki są przeksięgowywane z rachunku klienta na rachunek techniczny, natomiast blokada z ROR jest zdejmowana. Środki należące do osoby zmarłej przez 10 lat mogą czekać na dyspozycje spadkobierców. Spadkobiercy, chcąc złożyć dyspozycję dotyczącą środków muszą udokumentować swój status, przedstawiając w banku przede wszystkim skrócony odpis aktu zgonu oraz prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku lub też notarialny akt poświadczenia dziedziczenia. |
Meritum Bank | W przypadku dostarczenia aktu zgonu lub pisemnej informacji o śmierci jednego ze współposiadaczy konta, rachunek wspólny w Meritum Banku jest przekształcany w rachunek indywidualny, a jego żyjącemu posiadaczowi pozostawia się do dyspozycji połowę środków zgromadzonych na rachunku wspólnym na dzień dostarczenia informacji o zgonie. Druga połowa środków jest przekazywana na rachunek wewnętrzny Banku i pozostaje do dyspozycji spadkobierców zmarłego. Wypłata środków następuje na podstawie postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku lub poświadczenia dziedziczenia oraz wspólnej dyspozycji wszystkich spadkobierców. |
ING Bank Śląski | Bank może rozpocząć czynności zmierzające do zablokowania rachunku prowadzonego dla jednej osoby jak również wspólnego (dla dwóch osób) dopiero w chwili powzięcia informacji o śmierci posiadacza tj. po otrzymaniu wiarygodnego dokumentu potwierdzającego śmierć posiadacza rachunku. W przypadku rachunku prowadzonego dla dwóch osób (rachunek wspólny), Bank wypłaci środki z zablokowanego rachunku połowę wkładu żyjącemu współposiadaczowi - równocześnie Klientowi proponujemy otwarcie rachunku indywidualnego. Druga połowa jest blokowana i może być wypłacona osobom uprawnionym, tj. w tym przypadku wyłącznie spadkobiercom lub zapisobiercom windykacyjnym zmarłego wskazanym w postanowieniu sądowym lub Akcie poświadczenia dziedziczenia sporządzonym przez notariusza. Ponadto należy zaznaczyć, że nie jest wymagana jednoczesna obecność wszystkich osób w oddziale, którym Bank wypłaci środki z tytułu spadku, o ile posiadają sądowy lub notarialny dział spadku. |
Getin Noble Bank | Po otrzymaniu informacji o zgonie jednego z posiadaczy rachunku wspólnego (w dacie udokumentowania śmierci jednego ze współposiadaczy rachunku), rachunek wspólny przekształcony zostaje w Rachunek indywidualny (z zastrzeżeniem sytuacji, w której rachunek wspólny może być prowadzony dla więcej niż dwóch posiadaczy). W przypadku śmierci jednego z posiadaczy rachunku wspólnego proporcjonalna część środków (lub inna część jeśli w umowie rachunku określono udziały) zgromadzonych na koncie zostaje zabezpieczona dla spadkobierców (zablokowana), natomiast reszta środków pozostaje do dyspozycji pozostałych przy życiu posiadaczy. Środki zostają zabezpieczone do momentu przedstawienia przez Spadkobiercę lub Spadkobierców albo przez Zapisobiercę dokumentów pozwalających na dokonanie wypłaty (sądowe stwierdzenie nabycia spadku, akt poświadczenia dziedziczenia, sądowy dział spadku albo umowny dział spadku; dział spadku gdy więcej niż jeden spadkobierca). |
Bank Pocztowy | W przypadku śmierci jednego ze Współposiadaczy, Bank - bez dodatkowej dyspozycji - prowadzić będzie rachunek jako rachunek indywidualny na rzecz drugiego Współposiadacza, z wyłączeniem umów rachunków na rzecz osób małoletnich oraz częściowo ubezwłasnowolnionych, które z chwilą śmierci Współposiadacza będącego przedstawicielem ustawowym ulegają rozwiązaniu. |
mBank / MultiBank | Po powzięciu przez Bank wiarygodnej informacji o śmierci Współposiadacza rachunku dopuszcza się możliwość przekształcenia dotychczasowego rachunku wspólnego w rachunek indywidualny z zachowaniem dotychczasowego numeru rachunku, zgodnie z dyspozycją żyjącego Współposiadacza rachunku. 1/2 środków zdeponowanych na niniejszym rachunku blokowana jest jako masa spadkowa po nieżyjącym Współposiadaczu. |
BGŻ | W przypadku śmierci współposiadacza rachunku bankowego, możliwe jest złożenie przez drugiego z posiadaczy wniosku o przekształcenie rachunku, Wówczas ewentualni spadkobiercy mogą dochodzić swoich praw wobec tej osoby. |
Alior Bank | W dacie udokumentowania śmierci jednego ze Współposiadaczy rachunku, rachunek wspólny przekształca się w rachunek indywidualny drugiego Współposiadacza. Za udokumentowanie śmierci Współposiadacza rachunku uznaje się przedstawienie odpisu skróconego aktu zgonu. Wszystkie pieniądze trafiają do żyjącego współposiadacza (spadkobiercy mogą się od niego sądownie domagać zwrotu części środków). |
Bank BPS | W przypadku śmierci jednego ze Współposiadaczy rachunku wspólnego do czasu przedłożenia w Banku prawomocnego postanowienia stwierdzającego nabycie spadku lub notarialnego poświadczenia dziedziczenia, środki zgromadzone na rachunku, znajdują się w dyspozycji pozostałych Współposiadaczy. |
Credit Agricole | W momencie, gdy bank otrzymuje informację o zgonie jednego z posiadaczy konta, umowa konta wygasa, a bank dokonuje blokady środków zgromadzonych na koncie. Żyjący posiadacz konta zobowiązany jest przedstawić w banku odpis skróconego aktu zgonu, który stanowi podstawę do wypłacenia mu połowy salda zablokowanych środków na koncie wspólnym. Po wypłacie środków należnych żyjącemu posiadaczowi konta, bank blokuje pozostałą część środków, które stanowią spadek i podlegają wypłacie na rzecz spadkobierców. |
Raiffeisen Polbank | Umowa rachunku wygasa z chwilą otrzymania przez Bank wiarygodnej informacji o śmierci Klienta i nie ma możliwości dalszego prowadzenia rachunku. Bank blokuje wówczas środki w sposób uniemożliwiający dokonywanie wpłat i wypłat z jego rachunku, a następnie niezwłocznie dokonuje wypłaty proporcjonalnej części środków z rachunku żyjącym współposiadaczom rachunku. Pozostałą część środków zgromadzonych na rachunku bank wypłaci zapisobiorcy windykacyjnemu, a jeśli nie ustanowiono zapisobiorcy windykacyjnego – spadkobiercy/spadkobiercom, po przedstawieniu prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza, lub (w przypadku, gdy nie ustanowiono zapisobiorcy windykacyjnego i jest więcej niż jeden spadkobierca) po złożeniu dodatkowo w banku, przez wszystkich uprawnionych, oświadczenia o dziale spadku w zakresie środków zdeponowanych na rachunku albo doręczeniu dokonanego już działu spadku lub częściowego działu spadku w zakresie środków zdeponowanych na rachunku lub rachunkach, w formie aktu notarialnego lub orzeczenia sądu. |
źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl | |
Na koniec istotna informacja. Posiadacze konta wspólnego nie mogą złożyć tzw. dyspozycji na wypadek śmierci. Bliscy zmarłego współposiadacza rachunku bankowego nie otrzymają także zwrotu kosztów pogrzebu. Takie roszczenie jest możliwe jedynie w przypadku gdy zmarły jest jedynym posiadaczem rachunku bankowego.
Równocześnie warto pamiętać, że współposiadanie konta bankowego absolutnie nie jest tym samym co posiadanie pełnomocnictwa do rachunku. To pierwsze jest znacznie ściślejszą formą zarządzania rachunkiem. Po śmierci posiadacza konta osobistego wszystkie pełnomocnictwa wygasają.
Autor: Mikołaj Fidziński
Comperia.pl