Odwrócona hipoteka (odwrócony kredyt hipoteczny) to rozwiązanie finansowe polegające na otrzymywaniu od banku świadczeń pieniężnych (comiesięcznych lub w innej częstotliwości) w zamian za przeniesienie na ten bank własności nieruchomości. Co istotne, nieruchomość staje się własnością banku dopiero po śmierci beneficjenta odwróconej hipoteki, i to dopiero w sytuacji, gdy spadkobiercy beneficjenta nie spłacą zaciągniętego kredytu.
Obecnie w Polsce nie istnieją uregulowania prawne umożliwiające istnienie odwróconego kredytu hipotecznego na polskim rynku. Od dawna trwają jednak prace legislacyjne na ten temat. Działają natomiast na polskim rynku tzw. fundusze hipoteczne, oferujące tzw. renty dożywotnie. Między odwróconą hipoteką a rentą dożywotnią jest wiele bardzo istotnych różnic.
Renty dożywotnie oferowane są przez „zwykłe” podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Nie są bankami, nie podlegają restrykcyjnym regulacjom prawnym i kontroli Komisji Nadzoru Finansowego.
Najistotniejszą różnicą między rentą dożywotnią a odwróconym kredytem hipotecznym jest moment przeniesienia własności nieruchomości. W przypadku renty dożywotniej dochodzi do tego już w momencie podpisania umowy. Świadczeniobiorca może zamieszkiwać daną nieruchomość na mocy prawa dożywocia, natomiast prawnie nie jest już jej właścicielem. W przypadku odwróconej hipoteki prawo własności przechodzi na bank dopiero po śmierci świadczeniobiorcy.
Odwrócony kredyt hipoteczny adresowany jest przede wszystkim do osób starszych, które chcą „uwolnić” kapitał zamrożony w swojej nieruchomości, i dzięki temu otrzymywać dodatkowe świadczenie aż do śmierci. Wysokość świadczenia zależy m.in. od wartości nieruchomości czy wieku beneficjenta w momencie przystępowania do umowy odwróconego kredytu hipotecznego. Należy jednak mieć świadomość, że wysokość łącznych wypłaconych przez bank świadczeń z niemal stuprocentowym prawdopodobieństwem (wyjątkiem tylko szczególne długowieczne osoby) będzie stanowiła mniejszą kwotę niż wartość nieruchomości.