Fundusz inwestycyjny według Ustawy o funduszach inwestycyjnych to instytucja wspólnego inwestowania, która zarządza i inwestuje środki powierzone przez uczestników funduszu w papierów wartościowe takie jak obligacje, akcje, bony skarbowe, lokaty i inne.
Fundusze inwestycyjne zarządzane są przez doświadczonych doradców inwestycyjnych, którzy zarządzają zgromadzonymi aktywami finansowymi. Zadaniem osób zarządzających funduszem jest ochrona powierzonego im kapitału oraz wypracowanie jak najwyższej stopy zwrotu, przy zachowaniu postanowień statutu funduszu dotyczących dopuszczalnego ryzyka inwestycyjnego. Czynności tych dokonują doświadczeni zarządzający funduszami, którzy posiadają odpowiednie licencje doradców inwestycyjnych. Zarządzający funduszami mają za zadanie tak inwestować powierzone im środki by wypracowywać jak najwyższe stopy zwrotu przy zachowaniu zgodności polityki inwestycyjnej ze statutem funduszy i obowiązującymi przepisami prawa (chodzi głównie tutaj o limity inwestycyjne danego funduszu, np. Ustawa o funduszach inwestycyjnych mówi, że fundusz nie może generalnie nabyć więcej niż 5 proc. papierów wartościowych emitowanych przez jeden podmiot).
Podmiotem prawnym, który zarządza funduszem inwestycyjnym jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI). To te podmioty (TFI) mogą tworzyć i zarządzać funduszami inwestycyjnymi a także pośredniczyć w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa oraz zarządzać portfelem wartościowym na zlecenie. Fundusz inwestycyjny posiada oddzielną osobowość prawną od towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które nim zarządza a uczestnicy funduszu (osoby posiadające jednostki emitowane przez funduszu) nie odpowiadają za zobowiązania funduszu.
Rodzaje funduszy inwestycyjnych
Fundusze inwestycyjne możemy podzielić wg kategorii prawnych (zgodnie z Ustawą na funduszach inwestycyjnych) na otwarte, specjalistycznie fundusze inwestycyjne otwarte i fundusze inwestycyjne zamknięte.
Fundusze otwarte to najbardziej popularna forma tego rodzaju wehikułu inwestycyjnego w Polsce. Fundusz otwarty oznaczy w skrócie możliwość przystąpienia do niego praktycznie przez każdego inwestora w każdym czasie i możliwość wyjścia z inwestycji również w dowolnym momencie. Fundusze otwarte mają limity pierwszej wpłaty na bardzo niskim poziomie, tzn. 50-100 zł.
Specjalistyczne fundusze otwarte (w skrócie SFIO) różnią się od poprzedniej grupy tym, że statuty tych funduszy mogą ograniczać dostęp do nich poprzez np. limity inwestycyjne lub maksymalną liczbę uczestników.
Fundusze inwestycyjne typu zamkniętego emitują certyfikaty inwestycyjne, które następnie podlegają obrotowi na rynku wtórnym. Ich wykup przez fundusz odbywa się w ustalonych terminach – wcześniej certyfikaty można zbyć na rynku wtórnym. Liczba certyfikatów jest stała (można ją zwiększyć jedynie nową emisją). Fundusze zamknięte zakładane są zwykle na określony czas (kilka lat), mogą więc inwestować w mniej płynne aktywa takie jak np. nieruchomości.
Do innej grupy funduszy zaliczamy fundusze parasolowe czy fundusze funduszy, które inwestują w jednostki uczestnictwa innych funduszy a nie bezpośrednio w papiery wartościowe.
Ze względny na rodzaj polityki inwestycyjnej możemy wyróżnić następujące grupy funduszy inwestycyjnych:
- Obligacji
- Stabilnego wzrostu
- Zrównoważone/Mieszane
- Akcji
- Akcji Małych i Średnich Spółek
- Alternatywne (hedgingowe)
Wady i zalety funduszy inwestycyjnych
Na początku warto stwierdzić, że fundusze inwestycyjne za zarządzanie naszymi pieniędzmi pobierają opłaty. Jest to przede wszystkim opłata za przystąpienie do funduszu (tzw. opłata dystrybucyjna) oraz roczna opłata za zarządzanie. Czy są więc powody do tego by kupować papiery wartościowe za pośrednictwem funduszy czy lepiej robić to samemu w ramach własnych możliwości? Jakie są wady i zalety funduszy inwestycyjnych?
Odpowiedź na pierwsze pytanie nie jest jednoznaczna i będzie inna dla różnych grup inwestorów. Na pewno dla małych i niedoświadczonych inwestorów fundusz inwestycyjny daje możliwość wejścia na rynek kapitałowy z małymi kwotami i bez narażania się na ryzyko błędnej inwestycji. Dodatkowo dzieje się to wraz z podstawową zasadą inwestowania czyli dywersyfikacji portfela. Dywersyfikacja to po prostu rozłożenie inwestycji w akcje (lub inne papiery wartościowe) różnych spółek tak by nie koncentrować swoich oszczędności w jednym miejscu. Takie działanie wykonuje za nas automatycznie fundusz. Dodatkowo dzięki funduszom mamy dostęp do instrumentów finansowych, które są niedostępne dla małych inwestorów (np. instrumenty zagraniczne, kontrakty terminowe). Dużą zaletą funduszy inwestycyjnych jest to, że większość z nich jest łatwo zbywalna – można je kupić i sprzedać właściwie każdego dnia (oprócz np. funduszy zamkniętych, które mogą mieć mniejszą płynność, ale one są przeznaczone dla tych, którzy świadomie rezygnują z płynnego dostępu do pieniędzy).
Co więc możemy zaliczyć do wad funduszy inwestycyjnych? Przede wszystkim warto zaznaczyć, że nie mamy praktycznie żadnej kontroli nad polityką inwestycyjną i decyzjami zarządzającego aktywami funduszu. Osoby te oczywiście mają za zadanie wypracować jak najlepszy zwrot z inwestowanych pieniędzy, ale nie dopasują indywidualnie strategii dla każdego klienta. Po prostu inwestując w fundusz „płyniemy” razem z nurtem tej samej rzeki co pozostali uczestnicy. Na indywidualne zarządzanie mogą pozwolić sobie jedynie osoby, które dysponują majątkiem powyżej 1 mln zł.
Comperia.pl