Początek roku szkolnego to okres, w którym nasze pociechy pełne zapału rozpoczynają pogłębianie swojej wiedzy z dziedziny historii, matematyki czy języka polskiego. Pierwsze dni września to także dobra okazja do zainteresowania dzieci kwestiami finansowymi. Warto wykorzystać ten moment, gdyż na zdobywanie wiedzy o pieniądzach nigdy nie jest za wcześnie. Zespół analityków porównywarki finansowej Comperia.pl przygotował krótki przegląd produktów bankowych adresowanych specjalnie do dzieci i młodzieży.
Najmniej skomplikowanym produktem bankowym, dzięki któremu można poznać podstawowe tajniki funkcjonowania rynku finansowego, jest konto osobiste. To właśnie z rachunków tego typu dorośli co miesiąc opłacają rachunki, zakładają lokaty, czy też dokonują spłat wcześniej zaciągniętych kredytów. Co więcej, ROR-y, czyli rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, służą do otrzymywania wynagrodzenia za wcześniej wykonaną pracę.
Instrumentem bezpośrednio związanym z rachunkiem osobistym jest karta debetowa. To specjalny rodzaj środka płatniczego służący do dokonywania transakcji w sklepach, na stacjach benzynowych, czy punktach handlowo-usługowych. Produkt ten z powodzeniem jest także wykorzystywany do wypłacania gotówki z bankomatów. Warto wiedzieć, że każde użycie karty debetowej powoduje automatyczne obciążenie konta osobistego klienta.
W związku z tym, że opisane powyżej instrumenty należą do podstawowych rozwiązań finansowych, to od nich każdy młody człowiek powinien rozpocząć naukę obcowania z pieniędzmi.
Zgodnie z prawem osoby małoletnie wraz z ukończeniem przez nie 13 roku życia nabywają ograniczoną zdolność do czynności prawnych - co otwiera dla nich nowe możliwości. Rozpiętość gamy produktów bankowych dla najmłodszych klientów (a właściwie ich rodziców) jest ze względów prawnych mizerna. Dopiero w dniu 13 urodzin banki szerzej otwierają swoje podwoje. Comperia.pl dokładnie przyjrzała się ofertom kierowanym do obu grup odbiorców.
Produkty bankowe dla dzieci (do 13 roku życia)
Za pioniera usług bankowych i edukacji finansowej już od najmłodszych lat bez wątpienia należy uznać PKO Bank Polski. Od dawna organizuje on program SKO (Szkolne Kasy Oszczędności) pozwalający uczniom na gromadzenie oszczędności na atrakcyjnie oprocentowanych rachunkach oraz prowadzi różnego typu akcje edukacyjne i konkursy. Sukcesywnie wprowadza też do oferty nowe propozycje, dlatego obecnie jest jedynym liczącym się na rynku graczem celującym w grupę docelową klientów poniżej 13 roku życia (a formalnie rzecz ujmując - rodziców pociech będących właśnie w tym wieku).
Konta
W ramach oferty SKO bank proponuje SKO Konto Ucznia, przeznaczone dla najmłodszych klientów (w wieku od 6 do 13 lat) ze szkół należących do programu. Dzieci mają możliwość dokonywania u nauczyciela (opiekuna SKO w szkole) wpłat i wypłat gotówkowych do kwoty 50 zł. Zebrane w ten sposób oszczędności trafiają na bezpłatny, atrakcyjnie oprocentowany rachunek - zapewniający aż 4,5 proc. w skali roku (do kwoty 2500 zł, powyżej tej sumy oprocentowanie wynosi 2 proc. w skali roku) i cotygodniową kapitalizację odsetek. Dodatkowo posiadacze konta mają do niego dostęp poprzez specjalny serwis bankowości internetowej, w którym dostępne są różnego typu narzędzia pomagające zrozumieć istotę oszczędzania i ją zaplanować (np. wirtualne skarbonki). Do rachunku mają wgląd również rodzice - wystarczy, że posiadają w banku produkt z dostępem do bankowości elektronicznej.
Na podobnej zasadzie działa też inny produkt PKO Banku Polskiego - PKO Konto Dziecka. Jest ono przeznaczone dla dzieci poniżej 13 roku życia, zakładają je jednak i kontrolują rodzice. Produkt pozwala gromadzić środki na bezpłatnym rachunku z oprocentowaniem takim samym jak w przypadku rachunków w ramach SKO. Dzieci mają też dostęp do zaprojektowanego specjalnie dla nich serwisu internetowego pozwalającego (pod nadzorem rodziców!) zarządzać środkami np. inicjować przelewy, które są wykonywane po zatwierdzeniu przez opiekuna. Założeniem serwisu jest również edukacja finansowa i rozwój postawy przedsiębiorczej u dziecka poprzez zabawę - dostępne są tam różnego typu narzędzia pomagające zarządzać swoim pierwszym budżetem.
Płatności
Rozszerzając ofertę PKO BP wprowadził do oferty dla najmłodszych również produkty płatnicze - portmonetkę IKO pozwalającą na dokonywanie płatności telefonem oraz karty płatnicze pod postacią: tradycyjnego plastiku, naklejki zbliżeniowej lub Śmigacza (breloka zbliżeniowego). Pierwsza opcja daje dostęp do wypłaty maksymalnie 150 zł dziennie (limit narzucony przez bank), przy czym to rodzic decyduje o częstotliwości i kwocie zasilenia portmonetki środkami.
Pozostałe instrumenty działają na zasadzie karty przedpłaconej, zasilanej przez rodzica. Rachunek karty nie jest powiązany z rachunkiem PKO Konto Dziecka, ale możliwe jest uzyskanie podglądu tego rachunku poprzez serwis internetowy PKO Junior. Opiekun nadaje również PIN i ustala limity transakcji, ma też wgląd do historii transakcji. Najmłodsi klienci mają możliwość wyboru formy karty: w tradycyjnej, plastikowej postaci lub jako gadżet z funkcją płatności zbliżeniowych (do 30 zł bez konieczności użycia kodu PIN). Przybiera on formę naklejki przyklejanej np. na telefonie czy innym przedmiocie oraz filcowego breloka-żyrafki, który można przypiąć np. do kluczy.
Dobrze wiedzieć
Produkty dla najmłodszych, oprócz praktycznych zalet, mają również pełnić rolę edukacyjną - dając dziecku dostęp do podstawowych funkcji rachunku czy karty, umożliwia mu się także zarządzanie swoim budżetem i korzystania z usług oferowanych przez banki. Trzeba jednak pamiętać, że są również instytucje, w których dzieci co prawda mogą formalnie posiadać konto, ale jednocześnie są pozbawione możliwości zarządzania środkami (nawet w ograniczonym zakresie). Taka opcja jest dostępna np. w BPH czy Deutsche Banku. Najmłodsi klienci mogą tam być właścicielami rachunku (założonego przez rodzica), nabywając prawo dysponowania zgromadzonymi tam środkami dopiero po ukończeniu 13 roku życia.
Produkty bankowe dla młodzieży (od 13 do 18 roku życia)
Oferta dla młodzieży, czyli osób pomiędzy 13 a 18 rokiem życia, jest znacznie bardziej rozbudowana. Banki wychodzą naprzeciw oczekiwaniom klientów (rodziców i opiekunów, którym zależy na edukacji finansowej swoich podopiecznych), oferując szerszy wachlarz produktów dostępnych dla młodych klientów. Porównywarka finansowa Comperia.pl przygotowała zestawienie kont osobistych dla młodzieży w wieku od 13 do 18 lat.
Analizie poddano oferty 24 banków działających w Polsce. 11 z nich nie posiada wśród swoich produktów rozwiązań bezpośrednio skierowanych do niepełnoletnich klientów, choć wiele instytucji umożliwia otwarcie standardowego konta bankowego jak dla dorosłych. W pozostałych 13 bankach udało się odnaleźć rachunki dedykowane młodzieży (wraz z dołączaną kartą debetową), i to właśnie je analizowała Comperia.pl.
W przypadku samych rachunków warto wiedzieć, że 11 instytucji nie pobiera żadnych opłat naliczanych z tytułu ich prowadzenia. Pozostałe dwa podmioty (BPS, eurobank) warunkują zwolnienie z tego kosztu koniecznością założenia konta w tych instytucjach przez rodzica lub opiekuna osoby małoletniej.
Młodzieżowe konta bankowe - opłaty za prowadzenie rachunku | |||
Nazwa banku | Nazwa konta | Opłata za prowadzenie konta | Uwagi |
Bank BPH | Cool konto | 0,00 zł | n/d |
Deutsche Bank Polska S.A. | db Smart | 0,00 zł | n/d |
ING BANK ŚLĄSKI | Konto z Lwem Direct 13-18 lat | 0,00 zł | n/d |
mBank | izzyKonto | 0,00 zł | n/d |
Nordea Bank Polska S.A. | Nordea Ulubione dla młodzieży (13-18 lat) | 0,00 zł | n/d |
Bank Pekao SA | Eurokonto kieszonkowe | 0,00 zł | n/d |
Meritum Bank ICB S.A. | Konto Junior | 0,00 zł | n/d |
Toyota Bank | Konto młodzieżowe Click | 0,00 zł | n/d |
Getin Noble Bank | Konto młodzieżowe | 0,00 zł | konieczne aby rodzic/opiekun miał konto w Getin Noble Bank, oraz wpływ min. 50 zł w miesiącu |
PKO Bank Polski | PKO Konto Pierwsze | 0,00 zł | n/d |
Bank Millennium | Konto 360 Junior | 0,00 zł | n/d |
eurobank | Konto Junior | 3,00 zł | konto darmowe, gdy rodzic/opiekun ma konto w eurobanku, inaczej 3 zł |
Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. | Talent Konto | 5,00 zł | konto darmowe, gdy rodzic/opiekun ma konto w BPS, inaczej 5 zł |
Źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl | |||
W odniesieniu do kart płatniczych sytuacja nie jest już taka klarowna. O ile żaden ujęty w zestawieniu bank nie pobiera opłaty za wydanie karty, to już z kosztem jej użytkowania bywa różnie.
Absolutnie darmową kartę do konta oferuje obecnie 5 banków z 13 biorących udział w zestawieniu. Są to: Bank BPH, Deutsche Bank, ING Bank Śląski, mBank oraz Nordea Bank.
Dwa warunkują odstąpienie od naliczania tej opłaty koniecznością wykonania odpowiedniej ilości transakcji przy użyciu karty lub płatności na określoną kwotę (Bank Millennium, Meritum Bank). Z kolei pozostałe sześć banków pobiera opłatę bez względu na „aktywność” klienta (Bank Pekao, Toyota Bank, Getin Noble Bank, PKO BP, eurobank i BPS). Na szczęście nie jest to duża kwota – najwyższe obciążenie z tego tytułu występuje w Banku Millennium i wynosi 4 zł.
Młodzieżowe konta bankowe - opłaty za karty debetowe | ||||
Nazwa banku | Nazwa konta | Opłata za wydanie karty | Opłata za użytkowanie karty | Uwagi |
Bank BPH | Cool konto | 0,00 zł | 0,00 zł | n/d |
Deutsche Bank Polska S.A. | db Smart | 0,00 zł | 0,00 zł | n/d |
ING BANK ŚLĄSKI | Konto z Lwem Direct 13-18 lat | 0,00 zł | 0,00 zł | n/d |
mBank | izzyKonto | 0,00 zł | 0,00 zł | klienci do 18 roku życia zwolnieni z opłaty za kartę |
Nordea Bank Polska S.A. | Nordea Ulubione dla młodzieży (13-18 lat) | 0,00 zł | 0,00 zł | n/d |
Bank Pekao SA | Eurokonto kieszonkowe | 0,00 zł | 0,99 zł | n/d |
Meritum Bank ICB S.A. | Konto Junior | 0,00 zł | 1,00 zł | karta darmowa, gdy wydatki w miesiącu wyniosą min. 100 zł, jeśli nie to 1 zł |
Toyota Bank | Konto młodzieżowe Click | 0,00 zł | 1,00 zł | n/d |
Getin Noble Bank | Konto młodzieżowe | 0,00 zł | 2,99 zł | n/d |
PKO Bank Polski | PKO Konto Pierwsze | 0,00 zł | 3,00 zł | n/d |
Bank Millennium | Konto 360 Junior | 0,00 zł | 4,00 zł | karta darmowa, gdy wykonana będzie 1 transakcja w miesiącu, jeśli nie to 4 zł |
eurobank | Konto Junior | 0,00 zł | 3,45 zł | n/d |
Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. | Talent Konto | 0,00 zł | 2,00 zł | n/d |
Źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl | ||||
Młodzieżowy rachunek bankowy wraz dołączaną do niego kartą debetową stanowi doskonały wstęp do nauki finansów. Wykonywanie podstawowych operacji przy użyciu konta, czy też przeprowadzanie transakcji przy użyciu karty uczy nie tylko bezpośredniego obcowania z pieniędzmi, ale także umożliwia poznanie podstawowych zasad funkcjonujących na rynku finansowym.
Wnioski:
- oferta dla dzieci (poniżej 13 roku życia) ogranicza się w praktyce do produktów oferowanych przez jeden bank - PKO BP,
- produkty dla dzieci są zakładane i użytkowane pod ścisłą kontrolą rodzicielską,
- młodzieżowe konta bankowe oferuje obecnie 13 banków,
- w pięciu bankach rachunki dla dzieci w wieku od 13 do 18 lat są prowadzone zupełnie bezpłatnie,
- wszystkie 13 banków wydaje kartę do konta młodzieżowego bez żadnych opłat,
- 6 banków pobiera opłatę za użytkowanie karty bez względu na aktywność klienta.
Autor: Gabriela Drzymalska
Jacek Kasperczyk