Kredyty samochodowe - jakie zabezpieczenie wybrać

Jeżeli pożyczasz pieniądze na samochód, kredyt trzeba zabezpieczyć. Niektóre banki preferują określony ich rodzaj, inne dają możliwość wyboru.

Pożyczasz pieniądze na samochód? Kredyt musisz zabezpieczyć. To dzięki temu auto kredyty są niżej oprocentowane niż pożyczki na dowolny cel, ale z drugiej strony procedura kredytowa jest bardziej skomplikowana. Zabezpieczenie może też utrudnić sprzedaż samochodu w trakcie spłaty kredytu. Oprócz obowiązkowej cesji praw z polisy auto casco banki mogą wymagać weksla in blanco, zastawu rejestrowego, przewłaszczenia lub depozytu karty pojazdu. Comperia krok po kroku podpowiada jak ustanowić zabezpieczenie kredytu samochodowego i jak je znieść. Podpowiadamy też jak sprzedać auto w trakcie spłaty kredytu i jaki rodzaj zabezpieczenia jest w takiej sytuacji najwygodniejszy.

I DEFINICJE

Cesja praw z polisy autocasco - jest obowiązkowym zabezpieczeniem kredytu samochodowego. Niektóre banki warunkowo mogą z niego zrezygnować, np. w sytuacji, gdy wartość kredytu jest stosunkowa niska. W sytuacji np. kradzieży auta, cesja pozwala, by odszkodowanie trafiło nie do kredytobiorcy, a na poczet spłaty kredytu.

Zastaw rejestrowy - to rodzaj zastawu, który zgłaszany jest do rejestru prowadzonego przez sądy rejonowe. Istotą zastawu jest uprawnienie wierzyciela (banku) do zaspokojenia się z rzeczy obciążonej bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy. Wierzyciela, którego wierzytelność została zabezpieczona nazywa się zastawnikiem, a osobę uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu i obciążającą tę rzecz - zastawcą. Najistotniejszą cechą zastawu rejestrowego jest możliwość pozostawienia przedmiotu zastawu w rękach zastawcy, który może korzystać z rzeczy obciążonej. Kolejną cechą zastawu rejestrowego jest możliwość zaspokojenia zastawnika (banku) nie tylko w drodze sądowego postępowania egzekucyjnego, ale - o ile umowa zastawnicza to przewiduje - poprzez przejęcie przez zastawnika na własność przedmiotu zastawu czy sprzedaż przedmiotu zastawu w drodze przetargu.

Przewłaszczenie - polega na przeniesieniu przez dłużnika (kredytobiorcę) własności należącego do niego pojazdu na wierzyciela (bank). Jednocześnie wierzyciel zobowiązuje się do przeniesienia własności pojazdu z powrotem na dłużnika po całkowitej spłacie kredytu. W trakcie spłaty kredytu, mimo że właścicielem pojazdu jest bank, kredytobiorca może z niego korzystać w sposób określony w umowie. Banki mogą stosować przewłaszczenie częściowe (często 49 proc.), czyli wówczas stają się współwłaścicielem pojazdu lub całkowite, kiedy formalnie są jedynym właścicielem kredytowanego samochodu.

Przewłaszczenie pod warunkiem zawieszającym - to wygodniejsza wersja standardowego przewłaszczenia, ponieważ nie zostaje ono wpisane do dowodu rejestracyjnego pojazdu. W tym wypadku jedynym właścicielem samochodu jest kupujący, ale na podstawie podpisanej z bankiem umowy przewłaszczenia kredytobiorca będzie mógł zaspokoić swoje należności, jeżeli spełnione zostaną określone warunki np. opóźnienia w spłacie rat.

Depozyt karty pojazdu - karta pojazdu deponowana jest w banku, co uniemożliwia sprzedaż samochodu bez jego wiedzy. Taka forma zabezpieczenia chroni też potencjalnego nabywcę pojazdu obciążonego zabezpieczeniem. Zwrot karty pojazdu następuje z chwilą spłaty kredytu.

II KUPUJEMY SAMOCHÓD NA KREDYT, USTANAWIAMY ZABEZPIECZENIA

Procedura kredytowa
Zakup samochodu w salonie zaczynamy od złożenia zamówienia. Diler może, choć nie jest to regułą, poprosić o zaliczkę. Jej wysokość uzależniona jest od wartości pojazdu i terminu realizacji zamówienia - im dłuższy termin oraz droższy samochód, tym większa zaliczka. Nie jest to jednak znaczący wydatek - od 1 do 3 tys. zł.
Następnie klient wypełnia wniosek kredytowy. Może skorzystać z oferty banku, który współpracuje z dilerem (bank producencki kredytujący określone marki pojazdów lub bank uniwersalny operujący w danym salonie). Można też złożyć wniosek w innym banku, niezwiązanym żadną umową ze sprzedawcą.
Na decyzję kredytową, a więc zgodę lub odmowę udzielenia kredytu, trzeba czekać zazwyczaj jeden dzień roboczy. W decyzji bank określa również ogólne warunki kredytowania: maksymalną kwotę kredytu, wysokość oprocentowania i prowizji.
Do wydania decyzji przez bank przeważnie potrzebna jest faktura pro forma, zawierająca podstawowe informacje o sprzedawcy oraz aucie, o zakupie którego myślimy. Jeżeli bank odmówi udzielenia kredytu, diler zwróci nam zaliczkę. Jeżeli decyzja jest pozytywna, bank wystawia promesę kredytową, czyli dokument gwarantujący wypłatę kredytu. Niektóre instytucje, zamiast promesy, wystawiają zaświadczenie, w którym bank informuje o podjęciu pozytywnej decyzji o udzieleniu kredytu i warunkach jakie klient musi spełnić, aby mogło dojść do wypłaty kredytu.
Dopiero po otrzymaniu promesy sprzedawca wyda nam fakturę potwierdzającą zakup samochodu, która będzie niezbędna do rejestracji pojazdu. Jeżeli zabezpieczeniem będzie przewłaszczenie, klient otrzymuje od banku również umowę przewłaszczenia i umowę cesji praw z polisy AC.
Następnie klient może wpłacić na konto sprzedawcy pozostałą część wkładu własnego, jeżeli jest on wymagany, a handlowiec może zamówić pozostałe dokumenty potrzebne do rejestracji samochodu. W tym momencie możemy podpisać umowę kupna-sprzedaży.
Kolejny krok to rejestracja auta, której dokonuje się w wydziale komunikacji właściwym dla miejsca zamieszkania kupującego. Kredytobiorca przedstawia fakturę potwierdzającą zakup samochodu, kartę pojazdu, homologację i potwierdzenie zapłaty opłaty recyklingowej. Opłata recyklingowa pobierana jest oddzielnie tylko przy rejestracji samochodów używanych sprowadzanych z zagranicy. Przy zakupie nowego samochodu z salonu opłata wliczona jest w całkowity koszt zakupu. W takim wypadku kupujący otrzymuje od salonu stosowną notę o uregulowaniu płatności. Może ona być zawarta w fakturze zakupu pojazdu. Koszt rejestracji samochodu to 169,5 zł.

Ustanowienie zabezpieczeń
Jeżeli zabezpieczeniem kredytu jest przewłaszczenie, kupujący musi przedstawić w wydziale komunikacji również KRS i REGON banku kredytującego oraz umowę przewłaszczenia pomiędzy bankiem a kredytobiorcą (jeśli bank będzie wpisany do dowodu rejestracyjnego jako formalny właściciel lub współwłaściciel). W wydziale komunikacji klient otrzymuje tymczasowy, tzw. miękki dowód rejestracyjny oraz tablice rejestracyjne. Po miesiącu może odebrać twardy dowód rejestracyjny, ale to nic nie kosztuje. Stały dowód rejestracyjny trzeba następnie przedstawić do wglądu w banku.
Jeżeli zabezpieczeniem będzie depozyt karty pojazdu, po otrzymaniu twardego dowodu rejestracyjnego klient ma kilka dni - w zależności od banku - na przesłanie karty do banku.
Po rejestracji przychodzi kolej na ubezpieczenie samochodu. Kredytując zakup auta, oprócz polisy OC, musimy wykupić ubezpieczenie autocasco. Cesja praw z polisy AC jest bowiem obowiązkowym zabezpieczeniem kredytu. Trzeba pamiętać, że polisę AC trzeba przedłużać na kolejny roczny okres (lub zawierać nową), a co za tym idzie po roku trzeba też podpisać nową umowę cesji. Ubezpieczenie można wykupić w firmie ubezpieczeniowej współpracującej z dilerem lub bankiem kredytującym. Jeżeli zdecydujemy się na innego ubezpieczyciela, trzeba sprawdzić czy bank będzie honorował wybraną przez nas firmę ubezpieczeniową. Cesji polisy AC dokonuje się na podstawie umowy z bankiem. Dostarcza się ją również ubezpieczycielowi (firma ubezpieczeniowa wydaje potwierdzenie umowy cesji). Dzięki temu, np. w przypadku kradzieży auta, odszkodowanie trafi do banku na poczet spłaty kredytu, a nie do kredytobiorcy. Trzeba jednak pamiętać, że na rejestrację i ubezpieczenie pojazdu banki dają zazwyczaj kilka dni. W praktyce umowa cesji zawierana jest tym samym momencie, co podpisywanie umowy kredytowej. Po uruchomieniu kredytu (pieniądze wpływają na konto salonu samochodowego), na co czeka się zazwyczaj jeden, dwa dni robocze, możemy wyjechać z salonu wymarzonym autem.
Jeszcze inaczej wyglądać będzie procedura, jeżeli zdecydujemy się wziąć kredyt w banku, który jako zabezpieczenia wymaga zastawu rejestrowego - standardowo czas jego ustanowienia to około 30 dni. Wniosek o wpisanie samochodu do rejestru zastawów powinien być złożony po podpisaniu dokumentacji kredytowej (umowa kredytu, umowa zabezpieczeń) i otrzymaniu potwierdzenia cesji przez ubezpieczyciela, ale jeszcze przed wypłatą kredytu. Taka forma zabezpieczenia dodatkowo uderzy klienta po kieszeni, bo złożenie wniosku kosztuje 200 zł. Bank i kredytobiorca podpisują w tym celu specjalną umowę zastawniczą.
Uprawomocnienie się zastawu może trwać kilka tygodni. Dlatego do tego czasu banki mogą wymagać zabezpieczenia przejściowego, np. przewłaszczenia warunkowego, co jeszcze bardziej komplikuje procedurę. Może się zdarzyć, że obowiązek załatwienia formalności w sądzie spoczywać będzie na kredytobiorcy.

III ZNOSZENIE ZABEZPIECZEŃ

Zabezpieczenia kredytów samochodowych wygasają w momencie spłaty kredytu. Wówczas od banku otrzymujemy pismo potwierdzające całkowitą spłatę kredytu.
Jeżeli zabezpieczeniem kredytu był zastaw rejestrowy, bank wysyła wniosek do sądu rejestrowego o zdjęcie zastawu, co trwa około półtora miesiąca. Może się też zdarzyć, że taki wniosek będziemy musieli złożyć sami. Wtedy do wniosku należy dołączyć oświadczenie banku o wygaśnięciu wierzytelności. Wykreślenie pojazdu z rejestru kosztuje 50 zł. Po wydaniu postanowienia przez sąd będziemy musieli jeszcze poczekać na jego uprawomocnienie. Dopiero wtedy otrzymamy postanowienie z klauzulą prawomocności (koszt 6 zł). Trzeba jeszcze pamiętać, że zastaw wpisany jest w dowodzie rejestracyjnym. Anulowanie tej adnotacji przez wydział komunikacji jest bezpłatne, ale potrzebne jest pismo z sądu o wypisaniu pojazdu z rejestru zastawów.
Jeżeli zabezpieczeniem kredytu było przewłaszczenie z wpisem banku do dowodu rejestracyjnego, do wydziału komunikacji wystarczy donieść pismo wystawione przez bank (potwierdzające spłatę kredytu) o przeniesieniu pełnego prawa własności na kredytobiorcę - taka operacja jest bezpłatna.
Kartę pojazdu bank wyda natomiast po całkowitej spłacie kredytu.
Wraz ze spłatą kredytu wygasa również cesja polisy AC, o czym informowana jest firma ubezpieczeniowa. Jeżeli po spłacie kredytu zapomnimy o tym powiadomić ubezpieczyciela, w przypadku szkody będzie się on każdorazowo kontaktował z bankiem w sprawie wypłaty odszkodowania, co niepotrzebnie wydłuży proces likwidacji szkody.

IV SPRZEDAŻ KREDYTOWANEGO SAMOCHODU

Zabezpieczenie kredytu samochodowego może być wyjątkowo uciążliwe, jeżeli w trakcie spłaty postanowimy sprzedać auto. Banki nie stosują w tym zakresie standardowych procedur. Zanim zaciągniemy kredyt i ustanowimy zabezpieczenia warto zapytać, jakie bank akceptuje rozwiązania.

1. Całkowita spłata kredytu
Najprostszym sposobem jest wcześniejsza całkowita spłata kredytu. Wówczas wygasają zabezpieczenia kredytu, stajemy się pełnoprawnym właścicielem auta i możemy nim rozporządzać wedle własnego uznania. Na całkowitą spłatę kredytu potrzebne są jednak pieniądze. Dlatego musimy szukać innych rozwiązań.

2. Przejęcie kredytu przez kupującego
Teoretycznie potencjalny nabywca samochodu może przejąć kredyt. Będzie musiał jednak przebrnąć przez procedurę badania zdolności kredytowej i przerejestrować samochód na siebie.
Jak to zrobić? Osoba zainteresowana kupnem samochodu występuje z wnioskiem do banku o przejęcie kredytu i dopiero wtedy ma miejsce standardowy proces badania zdolności kredytowej potencjalnego nabywcy. Metodę tę można zastosować do wszystkich rodzajów zabezpieczeń, o ile bank wyrazi na to zgodę. Wiąże się to jednak z dalszymi czynnościami, specyficznymi dla poszczególnych zabezpieczeń.

3. Sprzedaż warunkowa z wydaniem karty pojazdu (gdy depozyt karty pojazdu jest jedynym zabezpieczeniem)
Niektóre banki mogą pójść na rękę rzetelnym kredytobiorcom. Jeżeli klient terminowo spłaca kredyt, bank może pozwolić na sprzedaż samochodu pod warunkiem, że zobowiąże się on do spłaty kredytu w określonym terminie, np. w ciągu 3 dni. Co ważne, bank bez żadnego pisemnego zabezpieczenia wydaje kartę pojazdu. Może to mieć miejsce jednak tylko w sytuacji wyjątkowej, gdy podejrzenie, że kredytobiorca po sprzedaży pojazdu będzie zwlekał ze spłatą kredytu jest znikome. Najczęściej obligatoryjnym warunkiem takiego postępowania jest dotychczasowy brak jakichkolwiek opóźnień w spłacie rat.
Posiadacz auta podpisuje umowę kupna-sprzedaży z nabywcą, a dzięki wydanej przez bank karcie pojazdu możliwe jest przerejestrowanie auta na nabywcę. Następnie pieniądze z transakcji (do wysokości salda zadłużenia) przelewane są na rachunek kredytowy lub tylko i wyłącznie na konto kredytobiorcy, który w terminie 3 dni powinien uregulować swoje należności wobec banku. Kredyt zostaje spłacony, a zabezpieczenia wygasają. Rozwiązania takie stosowane są głównie przez banki samochodowe.

4. Sprzedaż warunkowa bez wydania karty pojazdu
Może się też zdarzyć, że bank pozwoli warunkowo sprzedać auto, ale nie wyda karty pojazdu. Taka sytuacja występuje głównie, gdy stosowane są także inne zabezpieczenia, głównie przewłaszczenie. W takim wypadku przy sprzedaży auta, po wyrażeniu zgody na transakcję, bank występuje razem z kredytobiorcą jako strona w umowie (jest przecież współwłaścicielem samochodu). Pieniądze od kupującego trafiają na konto banku (wysokości kwoty pozostającej do spłaty) oraz na konto wcześniejszego kredytobiorcy (pozostałe środki) lub tylko i wyłącznie na konto kredytobiorcy, który w terminie 3 dni powinien uregulować swoje należności wobec banku. Regułą, od której nie ma odstępstw, jest to, że bank wydaje kartę pojazdu dopiero w momencie, gdy pieniądze wpłyną na jego konto. Dopiero wtedy możliwe jest przerejestrowanie samochodu. Sama procedura nie różni się natomiast od opisanej w punkcie 3. Warto dodać, że  kupujący jest bezpieczny niezależnie od tego czy sprzedający spłacił kredyt, ponieważ bank wyraził zgodę na sprzedaż pojazdu. W takiej sytuacji bank będzie dochodził roszczeń jedynie od swojego kredytobiorcy. Jeżeli nie spłacaliśmy kredytu regularnie, bank raczej nie wyrazi zgody na sprzedaż samochodu bez wcześniejszej spłaty kredytu.

5. Sprzedaż pojazdu z zabezpieczeniem w formie przewłaszczenia (bez depozytu karty pojazdu)
W tym wypadku procedura jest prawie identyczna jak przy sprzedaży pojazdu zabezpieczonego zarówno w formie przewłaszczenia jak i depozytu karty pojazdu. Jedyną różnicą jest to, że pieniądze są przelewane od razu na konto banku (wysokości kwoty pozostającej do spłaty) i sprzedającego. Rozwiązanie takie jest wygodniejsze dla banku - zabezpiecza się w ten sposób przed ewentualnym niespłaceniem należności przez kredytobiorcę.

6. Sprzedaż pojazdu z ustanowionym zastawem rejestrowym
W tym przypadku procedura jest najbardziej skomplikowana. Teoretycznie sytuacja taka jest prawie niemożliwa. Mamy do czynienia z błędnym kołem, ponieważ: ustanowienie zastawu rejestrowego na pojeździe wyklucza możliwość jego sprzedaży; bank nie pozwoli na zdjęcie zastawu przed całkowitą spłatą kredytu; potencjalny sprzedający nie dostanie pieniędzy przed podpisaniem umowy kupna-sprzedaży, do której zawarcia niezbędne jest zdjęcie zastawu.
Istnieje jednak praktyczne wyjście z sytuacji. Kredytobiorca (sprzedawca) i kupujący mogą podpisać umowę przedwstępną sprzedaży auta. W pierwszym wariancie bank może zgodzić się na zdjęcie zastawu pod warunkiem ustanowienia przewłaszczenia warunkowego. Drugi wariant przewiduje wpłatę przez kupującego kwoty należnej bankowi (na podstawie umowy przedwstępnej), po czym nastąpi zdjęcie zastawu - został spełniony warunek całkowitej spłaty kredytu.

V ZABEZPIECZENIA STOSOWANE W WYBRANYCH BANKACH

ZABEZPIECZENIA - PLUSY I MINUSY DLA KLIENTÓW

Łukasz Bugaj, Michał Kwiatkowski, Sylwester Góreczny, Maciej Bednarek
Comperia.pl