Śmierć bliskiej osoby to wyjątkowo smutne i stresujące doświadczenie. Po dopełnieniu wszystkich formalności z nim związanych, bliscy zmarłego często uświadamiają sobie, że miał on oszczędności, które wciąż znajdują się w systemie bankowym. Jak je odzyskać?
Większość osób posiada rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy, konto oszczędnościowe czy też lokatę. Niektórzy uczestniczą też w różnego typu funduszach: emerytalnych, ubezpieczeniowych, inwestycyjnych itp. Po śmierci zgromadzone w taki sposób środki pieniężne wciąż pozostają na rachunkach.
Jeśli zmarły przed swoją śmiercią poinformuje bliskich o zaoszczędzonych w ten sposób środkach, a w banku zostawi dyspozycje na wypadek swojej śmierci, sprawa jest prosta. Dużo bardziej skomplikowana jest sytuacja, w której bliscy nie mają pojęcia, czy osoba zmarła posiadała jakieś środki ulokowane w banku, a jeśli tak to w którym.
Jak znaleźć oszczędności zmarłego?
W Polsce nie istnieje, niestety, żaden system, który informowałby banki i inne instytucje o śmierci ich klientów – zadanie to należy do rodziny zmarłego. Jeśli nie zostawił on wskazówek co do posiadanego przez siebie majątku, w pierwszej kolejności należy ustalić, gdzie został on zdeponowany.
Informacje na ten temat można zazwyczaj znaleźć wśród dokumentów i korespondencji osoby zmarłej (m.in.: umowy, wyciągi bankowe itp.). Pomocne może okazać się też przejrzenie komputera – być może zmarły korzystał z bankowości elektronicznej.
Jak je odzyskać?
Kolejnym krokiem w odzyskiwaniu majątku bliskiej osoby jest udanie się do banku. Pozostawione przez zmarłego środki pieniężne znajdujące się w banku, tak jak i reszta jego majątku wchodzą w skład masy spadkowej. Oznacza to, że ich dziedziczenie jest określone w prawie spadkowym.
Mając prawo do części spadku można ubiegać się o otrzymanie należnych środków, konieczne będzie jednak przedstawienie dokumentów poświadczających to prawo (np. akt notarialny lub poświadczenie dziedziczenia). Zanim jednak środki zostaną włączone do masy spadkowej, bank wypłaca pieniądze, które nie zaliczają się do spadku.
Po pierwsze osoba, która poniosła koszty pogrzebu ma prawo domagać się od banku zwrotu tych kosztów, pokrytych z oszczędności osoby zmarłej. W takiej sytuacji należy przedstawić w banku rachunki poświadczające poniesione wydatki, oraz liczyć się z tym, że otrzymana kwota nie będzie przekraczać średnich kosztów urządzenia pogrzebu.
O wypłatę z rachunku zmarłego mogą także ubiegać się instytucje płacące na rzecz zmarłego jakieś świadczenia – jeśli wpłynęły one na rachunek po dacie śmierci. Są one w takim wypadku otrzymane bezprawnie, stąd możliwość dopominania się ich zwrotu.
Może również zdarzyć się, że zmarły przed swoją śmiercią wskaże bankowi, kto jest uposażony do podjęcia z jego rachunku jakiejś kwoty. Takich dyspozycji można wydać kilka, prawo bankowe określa jednak, że całość wypłaconych w ten sposób środków „nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku”.
Pozostała po tych operacjach kwota, jako część masy spadkowej, jest dzielona pomiędzy spadkobierców, w proporcjach określonych w testamencie lub ustawie.
Warto pamiętać, że na znalezienie i podjęcie z banku oszczędności osoby zmarłej mamy 10 lat od daty jej śmierci. Po tym czasie całość majątku przechodzi na rzecz banku.
Autor: Gabriela Drzymalska
Comperia.pl