Drogi franku! Oto wszystko co należy o Tobie wiedzieć

Przez jedną decyzję Szwajcarskiego Banku Narodowego kurs CHF/PLN poszybował w górę o ponad 1,5 zł, nawet do kursu 5,19 zł! Ostatecznie ustabilizował się na dużo niższym poziomie ok. 4,15-4,20 zł, ale to i tak więcej o ok. 65 gr więcej niż jeszcze w środę. Raty kredytobiorców poszybowały w górę o ok. 100 zł w górę na każde pożyczone 100 tys. zł. Zadłużenie w przeliczeniu na złote wzrosło o dziesiątki, jak nie setki tysięcy złotych.

Kurs franka szwajcarskiego podskoczył o kilkadziesiąt groszy po tym, jak Szwajcarski Bank Narodowy zdecydował o zaprzestaniu bronienia kursu tej waluty. Tak na tę informację zareagował rynek:

W górę bardzo znacząco poszybował także bankowy kurs sprzedaży franka, tak istotny dla większości z ok. 550 tys. osób z kredytami w tej walucie.

Tak olbrzymia aprecjacja szwajcarskiej waluty oznacza poważny problem setek tysięcy osób, które posiadają kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich. Powody do niepokoju są dwa - istotny wzrost comiesięcznej raty kredytowej, oraz równie kłopotliwy wzrost salda zadłużenia kredytobiorców.

Jeszcze niedawno rata kredytu na kwotę 300 tys. zł zaciągniętego w sierpniu 2008 r. (wówczas kurs franka był rekordowo niski i wynosił ok. 2 zł, ponadto to wtedy w Polsce był największy "szał" na kredyty w tej walucie) wynosiła 1 955 zł. Dziś, przy kursie 4,35 zł, to już 2 298 zł. Nie wiadomo jak dalej będzie kształtował się kurs CHF/PLN, zejście poniżej 4 zł to na razie raczej utopia. Każde umocnienie się franka o kolejne 10 gr to rata modelowego kredytu wyższa o ponad 50 zł.

Jak widać z powyższego wykresu, obecny poziom raty kredytu jest o ok. 250 zł wyższy od poprzedniego rekordu ze stycznia 2012 r.

Jeszcze bardziej problematyczna jest kwestia ogólnego zadłużenia przeliczonego na złote. Kredytobiorcy zaciągali kredyty przy znacznie niższym kursie franka niż obecny. Rekordziści, jak już wspomniano, przy kursie niższym niż 2 zł - pożyczając więc np. 300 tys. zł stawali się wobec banku zadłużeni na ok. 156 tys. franków. Regularna spłata rat kredytu frankowego oznacza, że topnieje saldo zadłużenia we frankach - dziś wynosi już niespełna 130 tys. franków. Co z tego, skoro przy dzisiejszym kursie ta kwota w przeliczeniu na złote jest warta ok. 560 tys. zł. Podczas „czarnego czwartku dla frankowców” saldo zadłużenia z tytułu takiego modelowego kredytu urosło o ok. 85 tys. zł!

Także zadłużenie przeliczone na złote bije rekordy. Dziś to ok. 560 tys. zł. Jest rekordowo wysokie, i o około ćwierć miliona złotych (!!!) wyższe od początkowego, mimo że kredytobiorca przez ten czas zapłacił raty w łącznej wysokości 139,5 tys. zł - ok. 43 tys. franków.

Wysokie zadłużenie przeliczone na złote to kłopot dla osób, które chciałyby sprzedać mieszkanie obciążone hipoteką z tytułu kredytu we frankach szwajcarskich. W wielu sytuacjach są winni bankowi więcej, niż wynosi wartość rynkowa nieruchomości. Innymi słowy, zbywając mieszkanie nie pozbędą się całości zadłużenia wobec banku, nadal pozostanie im nawet kilkusettysięczny dług.

Z powodu tej dysproporcji między saldem zadłużenia a wartością nieruchomości banki mogą też odzywać się do kredytobiorców z żądaniami wnoszenia dodatkowych zabezpieczeń. Z drugiej strony, dopóki ktoś regularnie spłaca raty, bank raczej zostawi go w spokoju.

W tym zatrzęsieniu niekorzystnych informacji jest też jedna pozytywna. Bank centralny Szwajcarii zdecydował także o obniżeniu stóp procentowych o 0,5 p. proc., z dotychczasowego docelowego przedziału stopy LIBOR 3M CHF między 0,75 proc. a +0,25 proc., do przedziału pomiędzy -1,25 proc. a -0,25 proc. Zakładając, że ta decyzja spowoduje spadek stopy LIBOR 3M CHF z wczorajszego poziomu -0,128 proc. o 0,5 p. proc., do -0,628 proc., rata kredytu w tabeli powyżej pójdzie w dół o ok. 130 zł.

Być może to marne pocieszenie dla kredytobiorców, bo ewentualny spadek nie zrekompensuje oczywiście w całości wielkiego umocnienia się franka. Ale zawsze to jakaś drobniejsza ulga… Przynajmniej dla tych, którzy w swoich umowach kredytowych nie mają zapisów o tym, że bank ujemną stawkę LIBOR 3M CHF traktuje jako 0 - bo niestety taki wybieg zastosował m.in. mBank. Ewentualnego spadku LIBOR 3M CHF kredytobiorcy nie odczują także od razu - banki uaktualniają oprocentowanie kredytów we frankach co 3 miesiące.

Rady dla kredytobiorców

• nie panikować!!! Nikt nie daje pewności, że frank nie będzie jeszcze droższy. Ale nikt też nie wyklucza, że będzie znacznie tańszy. Kredyty hipoteczne zaciąga się na wiele lat, i w tym czasie sytuacja będzie zmieniała się diametralnie mnóstwo razy.

•przewalutowanie kredytu, wcześniejsza spłata (częściowa albo całkowita) - to obecnie słabe pomysły, to będzie zrealizowanie gigantycznej straty

• postaraj się kupować franka taniej - jeśli spłacasz ratę w złotych, sporo banków do przeliczenia stosuje bardzo wysoki kurs walutowy, czasem nawet o 20 gr wyższy od rynkowego. W skali raty 300 CHF to różnica 60 zł! Taniej można kupować franki z innego źródła (np. kantory stacjonarne albo internetowe) i spłacać kredyt bezpośrednio w nich. Wymaga to jednak aneksu to umowy kredytowej - ale można go zawrzeć bezpłatnie.

• jeśli wyższa rata to problem dla Twojego budżetu domowego, postaraj się dogadać z bankiem. Ten może np. wydłużyć czas spłaty Twojego kredytu (dzięki czemu wysokość pojedynczej raty pójdzie w dół) albo np. zaproponować czasowe zawieszenie płatności całości raty albo jej części kapitałowej.

Mikołaj Fidziński
Comperia.pl