Czy wiesz, co składa się na ratę kredytu?

Kredyt spłaca się w comiesięcznych ratach. Bank przesyła harmonogram spłat, i kredytobiorcy nie pozostaje nic innego jak co miesiąc przelewać odpowiednią kwotę na wskazany rachunek. Ale iluż z nich zastanawiało się, skąd wzięły się te liczby? Jak bank je wyliczył? Czy może nie nalicza sobie zbyt dużo? Przez wszystkie meandry raty kredytowej przeprowadza porównywarka finansowa Comperia.pl.

Klient bierze kredyt na dany czas na określoną kwotę, bank na podstawie oprocentowania wylicza mu odsetki, a następnie wszystko dzieli na równe części i każe sobie płacić to w ratach. Jakież „kredytobranie” było proste, gdyby tak było.

Ale nie jest. Zrozumienie, skąd wzięła się dana wysokość raty (a w zasadzie - „dlaczego rata jest tak wysoka!”), nie jest tak łatwe jak mogłoby się zdawać.

Co Ci doliczają do kwoty kredytu?

Po pierwsze, błędem jest myślenie, że jeśli pożycza się X zł, to odsetki są naliczane od tegoż X zł. Do tej kwoty dochodzą m.in.:

• jednorazowa prowizja za udzielenie kredytu,
• dodatkowe ubezpieczenia.

W zależności od banku i wyboru klienta, prowizja może być kredytowana, czyli doliczana do kwoty kredytu. Czasem można ją jednak uiścić jednorazowo, na początku okresu spłaty. To o tyle lepsze rozwiązanie, iż doliczając prowizję do kwoty kredytu także od niej zapłaci się odsetki.

Do kwoty kredytu doliczane mogą być także opłaty z tytułu dodatkowego ubezpieczenia, ot, np. od utraty pracy czy poważnego zachorowania.

Mamy więc kwotę kredytu brutto, która stanowi podstawę do zaliczania oprocentowania (jest kapitałem do spłaty przez kredytobiorcę, czyli jego faktycznym zadłużeniem) oraz kwotę kredytu netto, czyli to, co klient faktycznie dostanie „do ręki” (a z zasadzie na konto).

Jak Ci wyliczają ratę?

Zacznijmy od początku. W racie kredytu wyróżnia się przede wszystkim dwie składowe:

• część kapitałowa,
• część odsetkowa.

Część kapitałowa „idzie” na spłatę zadłużenia - to ona pomniejsza zadłużenie klienta. Część odsetkowa to po prostu wynagrodzenie banku.

Zasadniczo są dwie metody kalkulacji raty:

•raty malejące,
•raty równe (annuitetowe).

Od wyboru klienta zależy, którą bank zastosuje. Prostsze są raty malejące, bo w każdej racie oddaje się po prostu równą część kapitału, wyliczenie kwoty odsetek też wymaga po prostu zwykłego przemnożenia oprocentowania przez kapitał pozostały do spłaty. Przykład harmonogramu spłat poniżej:

W przypadku rat równych w grę wchodzi nieco wyższa matematyka. Do ich wyliczenia zaprzęga się dość skomplikowane wzory, wszystko po to aby tak skalkulować w odsetki z kapitałem do spłaty, żeby każda rata była takiej samej wysokości.

Jak widać, w przypadku rat malejących nieco szybciej spłaca się kapitał, aczkolwiek pierwsze raty są wyższe niż raty równe. Różnica na wysokości odsetek w tych przypadkach jest niemal niezauważalna (3,5 zł), ale przy długoletnich kredytach hipotecznych na setki tysięcy złotych potrafi urosnąć do kilkudziesięciu (i więcej) tysięcy. Spójrzmy na przykład:

Niemal 55 tys. zł różnicy! Olbrzymi rozstrzał! Tyle kosztuje nowy samochód średniej klasy! Logika podpowiada więc, że wybór rat równych przy kredycie hipotecznym to strzał w kolano. A co, jeśli powiemy, że i tak większość z nas decyduje się właśnie na nie? Jak widać, pierwsze raty równe są o dobrych kilkaset złotych niższe od rat malejących. Dzięki temu w mniejszym stopniu obciążają budżet domowy, i banki są skłonne pożyczyć więcej środków.

Więcej o ratach równych i malejących przeczytasz TUTAJ .

UWAGA! Gwoli ścisłości - przy wyliczeniach rat malejących i równych zastosowano oprocentowanie stałe przez cały okres spłaty. W rzeczywistości oprocentowanie może zmieniać się w trakcie okresu spłaty, co wpływa na wysokość rat.

Co Ci doliczają do raty?

Sądzisz, że to koniec kosztów kredytowych? Możesz się rozczarować. Jeśli bank nie doliczył całej opłaty ubezpieczeniowej do kwoty kredytu (w takiej sytuacji comiesięczne składki ubezpieczeniowe są niejako z automatu wliczone do raty, a ponadto także od nich naliczane są odsetki), to comiesięczne składki może po prostu dodać do raty.

Poza tym, przy kredytach hipotecznych, banki stosują czasowe podwyższenia oprocentowania na początku okresu spłaty, z tytułu m.in.

• ubezpieczenia pomostowego,
• ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.

Dla ścisłości - ubezpieczenia te nie chronią przed niczym klienta, a wyłącznie bank.

Ubezpieczenie pomostowe pobierane jest przez bank do momentu wpisania w księdze wieczystej nieruchomości hipoteki na rzecz banku. Trwa to dosłownie kilka miesięcy, chyba, że księga wieczysta nie jest jeszcze założona (tak dzieje się w przypadku dopiero budowanych bloków mieszkalnych) - wtedy ubezpieczenie może być pobierane nawet przez 2 lata i więcej.

Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego oznacza podwyższenie oprocentowania do momentu, kiedy wysokość kapitału do spłaty nie spadnie poniżej poziomu 80 proc. wartości nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu.

Jak przeliczą Ci ratę kredytu walutowego?

Kiedy już wszystkie odsetki, składki, koszty i koszciki zostaną wliczone do raty, kredytobiorcy zadłużonemu w walucie obcej (zwykle franku szwajcarskim lub euro) pozostaje tylko nabić swojemu bankowi kabzę z tytułu przeliczenia raty kredytu walutowego na złote. Banki stosują bowiem własne kursy, odbiegające od rynkowych nawet o ponad 20 gr. Na jednej racie rzędu 400 franków szwajcarskich może to zrobić różnicę 80 zł!

Na szczęście klienci mogą uniknąć tych kosztów, gdyż mają możliwość wymiany złotych na walutę obcą np. w tańszych kantorach stacjonarnych czy internetowych, i regulowania rat bezpośrednio w walucie kredytu.

Autor: Mikołaj Fidziński
Comperia.pl