Chcesz zastrzec w banku zgubiony dokument? Uważaj na wysokie opłaty!

„Utraciłeś dokumenty? Nie ryzykuj – zastrzeż je w banku!” Pod takim hasłem Związek Banków Polskich wraz z partnerami prowadzi kampanię informacyjną promującą System Dokumentów Zastrzeżonych. Umieszczenie dokumentu w Systemie DZ może uchronić przed przykrymi konsekwencjami nieuprawnionego wykorzystania skradzionych danych osobowych. Niestety może okazać się, że za zastrzeżenie dokumentu przyjdzie nam słono zapłacić. Comperia podpowiada, jak tego uniknąć.

Sprawdź teraz najlepsze konta bankowe w naszej porównywarce!

Po co zastrzegać dokumenty w banku?
Co powinno się zrobić w przypadku kradzieży lub zgubienia dowodu osobistego lub innego dokumentu tożsamości? Wyrobić nowy, ewentualnie fakt kradzieży zgłosić Policji. W tej odpowiedzi brakuje jednak kluczowego elementu – dodatkowo należy niezwłocznie zawiadomić o zaistniałej sytuacji bank. Wszystko po to, aby stosowna informacja o zastrzeżeniu dokumentu zaistniała w ogólnopolskim Systemie Dokumentów Zastrzeżonych. Będzie tym samym dostępna dla wszystkich pozostałych banków. W efekcie uniemożliwi to wykorzystanie skradzionych dokumentów do celów przestępczych, np. do zaciągnięcia kredytu w naszym imieniu.

Zastrzeganie dokumentów w Systemie DZ zarezerwowane jest wyłącznie dla banków. Jednakże dostęp do niej mają również inne podmioty gospodarcze, które w swojej działalności weryfikują tożsamość swoich klientów. Tym bardziej powinno to skłonić wszystkich do przekazywania informacji o utracie dokumentów do systemu, gdyż zablokuje możliwość nie tylko wyłudzenia kredytu, ale również np. wynajęcia mieszkania lub też założenia firmy przy użyciu naszych danych osobowych.

Mogłoby się wydawać, że mówimy tutaj o przypadkach ekstremalnych, lecz statystyki przytoczone w Raporcie o dokumentach infoDOK za III kwartał 2010 opracowanym przez ZBP są zatrważające. Choć liczba prób wyłudzeń kredytów z użyciem obcej tożsamości powoli spada, to w samym tylko trzecim kwartale ubiegłego roku było ich prawie 1,9 tys. na łączną kwotę niemal 130 mln PLN. W ujęciu średnim na jedną próbę przypada ok. 32 tys. PLN wnioskowanej kwoty kredytu (przy odrzuceniu wysokich wartości granicznych), jednakże rekordzista usiłował wyłudzić prawie 25 mln PLN!

Liczba i kwota udaremnionych prób wyłudzeń kredytów

Źródło: infoDOK – Raport o dokumentach – III kwartał 2010, opracowanie ZBP, na podstawie danych BIK

Opłata dla pechowców
Nie ulega zatem wątpliwości, że fakt utraty dokumentu tożsamości należy jak najszybciej zgłosić w banku i koniecznie złożyć przy tym wniosek o zastrzeżenie tego dokumentu w Systemie DZ. Pytanie: w jakim banku? Zapewne większości z nas w takiej chwili jako pierwszy wpadnie do głowy nasz własny bank, do którego jesteśmy przyzwyczajeni i w którym posiadamy aktywny rachunek osobisty. Z uwagi na to, że w Systemie DZ uczestniczą niemal wszystkie banki działające na polskim rynku, zgłoszenie bez problemu powinno zostać zaakceptowane.

Niestety klientów wybranych banków czeka niemiła niespodzianka. Kilka instytucji postanowiło dodatkowo pognębić nieszczęśliwców i w zamian za umieszczenie dokumentu w Systemie DZ żąda stosunkowo wysokich opłat. I tak, szerokie grono klientów korzystających z usług dwóch rynkowych gigantów, czyli PKO BP i Pekao SA, chcąc zastrzec np. swój dowód osobisty będzie musiało pogodzić się z wydatkiem odpowiednio 15 PLN i 10 PLN. Na liście znalazły się jeszcze inne popularne banki, jak choćby Getin Bank czy też Bank Zachodni WBK. Jednak niechlubnym liderem jest skandynawska Nordea z opłatą w wysokości aż 60 PLN (zastrzeżenie z opcją umieszczenia informacji w bazie DZ). Niewiele niższa prowizja obowiązuje w Banku Ochrony Środowiska i BNP Paribas Fortis.

Poniższa tabela zawiera zestawienie instytucji pobierających opłaty za zastrzeżenie dokumentów tożsamości swoich klientów. W rzeczywistości lista jest dłuższa, gdyż tabela nie uwzględnia licznych banków spółdzielczych działających pod egidą BPS, MBR i SGB, które mimo przynależności do zrzeszenia samodzielnie ustalają wysokość swoich opłat i prowizji. A te wcale nie muszą być niskie, np. Bank Spółdzielczy w Rybniku (Grupa BPS) za wpis do Systemu DZ inkasuje 50 PLN. Całe szczęście szereg banków komercyjnych niewymienionych poniżej dokonuje takich wpisów całkowicie za darmo.

Opłaty za zastrzeżenie dokumentu tożsamości w Systemie DZ pobierane od dotychczasowych klientów banków

* nie dotyczy posiadaczy Rachunku Platinium
Źródło: opracowanie Comperia.pl, na podstawie TOiP banków

Jak zrobić to taniej?
Okazuje się jednak, że osoby, których banki pobierają wygórowane opłaty za zastrzeganie dokumentów wcale nie muszą tego robić konkretnie w swoim banku. Wynika to z faktu, że kilkanaście instytucji zobowiązało się do przyjmowania zgłoszeń od wszystkich zainteresowanych. Chodzi tutaj przede wszystkim o osoby, które nigdy nie korzystały z usług żadnego banku i nie posiadają konta osobistego, ponieważ ich dokumenty w razie utraty również powinny zostać zastrzeżone. Ale przecież nic nie stoi na przeszkodzie, aby zgłoszenia dokonali klienci konkurencyjnych banków.

Stąd już tylko krok do uniknięcia omawianej opłaty. Otóż w gronie banków, które zastrzegają w Systemie DZ dokumenty wszystkich osób znajduje się pięć, które robią to bezpłatnie: AIG, BGK, BGŻ, BPH i Meritum. Wprawdzie na dostępność oddziałów BGK i Meritum można narzekać, gdyż znajdują się one tylko w kilku największych miastach Polski, jednak ze znalezieniem placówki BGŻ czy BPH już nie powinno być większego problemu, ponieważ banki te prowadzą po ponad 300 oddziałów.

Rada dla klientów instytucji, które za umieszczenie informacji o dokumentach w Systemie DZ pobierają opłaty rzędu kilkudziesięciu złotych: udać się do placówki jednego z banków z poniższej tabeli (podobnie jak poprzednia, nie uwzględnia licznych banków spółdzielczych). Dzięki temu można zastrzec dokument za darmo, albo przynajmniej zrobić to taniej.

Opłaty za zastrzeżenie dokumentu tożsamości w Systemie DZ pobierane od osób niebędących klientami banków

Źródło: opracowanie Comperia.pl, na podstawie TOiP banków

Podsumowując:
Każdy przypadek kradzieży bądź zgubienia dokumentu tożsamości należy niezwłocznie zgłosić w banku. Nawet jeśli zastrzeżenie dokumentu kosztuje kilkanaście złotych, lepiej przełknąć tę gorzką pigułkę niż stać się ofiarą przestępstwa. Lecz jeśli inny bank zrobi to za darmo, to po co przepłacać.

Sprawdź teraz najlepsze konta bankowe w naszej porównywarce!

Sylwester Góreczny
Analityk Comperia.pl