Już niedługo z upadłości konsumenckiej będzie mogło skorzystać więcej osób – nawet ci, którzy umyślnie doprowadzili do bankructwa. Projekt ustawy przygotowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadza także nową opcję likwidacji majątku i warunkowego trybu umorzenia zobowiązań, dzięki którym dłużnicy będą mogli pobyć się długów w skróconym czasie.
Choć obecnie obowiązujące przepisy dotyczące upadłości konsumenckiej obowiązują dopiero od 2015 roku, Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało już kolejne zmiany. Przygotowana nowelizacja przepisów znacząco wpłynie na dostępność tego sposobu pozbywania się długów. Obecnie proces ogłaszania upadłości konsumenckiej jest czasochłonny i obwarowany wieloma wymogami, które nie zawsze są w stanie sprostać osoby zainteresowane skorzystania z instytucji upadłości.
Do tej pory główną przeszkodą na drodze do skorzystania z upadłości jest warunek wykazania, że dłużnik stał się niewypłacalny wskutek wyjątkowych okoliczności, bez własnej winy. Nowe przepisy stanowią, że również dłużnicy, którzy przyczynili się do swojego bankructwa, będą mogli liczyć na drugą szansę. Start od zera będzie dostępny dla większego grona osób – bez względu na to, w jakim stopniu przyczynili się do swojej obecnej sytuacji finansowej.
Wyjątkiem od nowej reguły będą jedynie ci, którzy zostali skazani prawomocnym wyrokiem za działanie na szkodę wierzycieli.
Poluzowanie przepisów nie będzie jednak oznaczać, że wszyscy bankruci zostaną potraktowani na identycznych zasadach, niezależnie od stopnia swojej winy. Wcześniejsze zachowanie osoby wnioskującej o upadłość będzie miało znaczenie podczas ustalania planu spłat.
Proces pozbywania się długów w ramach upadłości konsumenckiej polegać ma na wyborze jednej z trzech dróg:
- realizowania planu spłat - konsumenci, którzy będą w stanie spłacić przynajmniej część długów, będą dokonywali spłat należności względem wierzycieli w comiesięcznych ratach. Będą przy tym zobligowani do przedstawiania co roku zeznania podatkowego i składania oświadczenia o swojej aktualnej sytuacji materialnej. Dłużnicy, którzy umyślnie lub wskutek zaniedbania doprowadzili do niewypłacalności, będą mogli skorzystać z planu spłat na okres od 3 do 7 lat. Pozostali będą spłacać długi najwyżej do 3 lat,
- umorzenie długów bez planu spłat - osoby, które nie są i nie będą zdolne do spłacania wierzycieli, będą mogły liczyć na całkowite umorzenie zobowiązań, bez obowiązku spłatania rat (to rozwiązanie będzie stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach - podobnie jak dzieje się to teraz),
- warunkowe umorzenie zobowiązań - to nowe rozwiązanie zarezerwowane dla dłużników, którzy aktualnie nie mają możliwości realizowania planu spłat, ale ta niezdolność nie ma charakteru trwałego.
Bankruci będą przy tym chronieni przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego odnoszącego się do zobowiązań powstałych przed ogłoszeniem upadłości.