5 grudnia ministrowie finansów państw członkowskich Unii Europejskiej zatwierdzili czarną listę rajów podatkowych. Wśród 17 „zakazanych” krajów znajdziemy m.in. Panamę, Tunezję i Koreę Północną.
W grupie krajów uznanych za raje podatkowe znalazły się te, które odmawiają współpracy z UE w zakresie spraw podatkowych, ułatwiając obywatelom unijnym ukrywanie dochodów przed organami skarbowymi. Rejestr obszarów jeszcze niepodporządkowanych unijnym normom współpracy fiskalnej jest jednak dużo szerszy. Obejmuje także kolejne 47 państw, które co prawda jeszcze nie ułatwiają członkom UE w kontrolowaniu dochodów obywateli, ale obiecują poprawę. Jeśli – mimo zapewnień – obszary te nie wdrożą „działań naprawczych”, zostaną wpisane na czarną listę za rok (dotyczy krajów rozwiniętych) lub dwa lata (dotyczy krajów rozwijających się).
Choć wykaz już jest opracowany, to wciąż nie ma uzgodnionego zakresu sankcji, jakimi będą objęte raje podatkowe. Póki co ministrowie UE żywią nadzieję, że samo wciągnięcie danego państwa na niechlubną listę przyczyni się do zwiększenia transparentności środowiska podatkowego. Jeśli to jednak zawiedzie, mają zostać opracowane silniejsze środki, którymi unia ma zdołać przekonać nieposłuszne jurysdykcje do podporządkowania się. Zgodnie z zapowiedziami wiceszefa Komisji Europejskiej ds. stabilności finansowej Valdisa Dombrovskisa prace nad środkami, które mogłyby w tym zakresie pomóc UE mają być rozpoczęte w 2018 roku.
Grożenie palcem kilkunastu wybranym krajom spotkało się negatywnym odzewem ze strony unijnej lewicy. Zgodnie z opinią europosła Zielonych Svena Giegolda „lista jest politycznie stronnicza”, z kolei zdaniem Petera Simona z Grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim „nawet najlepsza czarna lista jest bezużyteczna, jeśli nie jest wsparta przez środki odstraszające” (źródło: PAP).
Może się więc okazać, że czarna lista – choć jest – w praktyce niewiele przyczyni się do poprawy przejrzystości podatkowej wewnątrz Unii Europejskiej.
W oficjalnym wykazie rajów podatkowych znalazły się następujące państwa:
- Bahrajn
- Barbados
- Grenada
- Guam
- Korea Północna
- Makau
- Mongolia
- Namibia
- Palau
- Panama
- Saint Lucia
- Samoa
- Samoa Amerykańskie
- Trinidad i Tobago
- Tunezja
- Wyspy Marshalla
- Zjednoczone Emiraty Arabskie