Kierowcy najczęściej niewiele wiedzą o prawach i obowiązkach policjantów podczas kontroli drogowej. Powinni jednak mieć świadomość tego, co wolno, a czego nie wolno funkcjonariuszom z drogówki.
Kierowcy powinni znać swoje prawa, ale i obowiązki podczas kontroli drogowej. Tymczasem najczęściej oblewa nas zimny pot, gdy zatrzymuje nas patrol. Zwykle nie wiemy, jak w takiej sytuacji się zachować.
Nieprzyjemne spotkania z policją
Spotkanie na drodze patrolu policyjnego jest dla kierowcy nieprzyjemnym zdarzeniem, bowiem takie spotkanie „trzeciego stopnia” zazwyczaj nie wróży nic dobrego. Jeżeli kierowca ma czyste sumienie, czyli nie złamał przepisów kodeksu drogowego, a stan techniczny jego auta nie budzi żadnych wątpliwości, może spokojnie oczekiwać na kontrolę. Problem w tym, że tak do końca kierowca nigdy nie wie, czy policjant czegoś mu nie udowodni albo czy nie będzie przekonywać, że ten złamał przepisy. A to grozi mandatem oraz utratą punktów.
Mandat czy sąd?
Kierowca zawsze ma możliwość nieprzyjęcia mandatu i dochodzenia swoich racji przed sądem. Większość kierowców woli dla świętego spokoju zapłacić, niż włóczyć się po sądach. Są jednak i tacy, którzy nie boją się dochodzić swoich racji na wokandzie - czasem kończy się to dla nich sukcesem, częściej jednak porażką i wyższą karą.
Prawa i obowiązki kierowcy
Zatrzymać pojazd może każdy policjant, niezależnie od tego, czy jest z drogówki, czy nie, a także, czy jest umundurowany, czy nie. Warto jednak wiedzieć, że nieumundurowany policjant ma prawo do zatrzymywania pojazdów tylko w terenie zabudowanym. Zatrzymać pojazd do kontroli mogą również funkcjonariusze straży miejskiej, celnej oraz straży granicznej, chociaż ci funkcjonariusze mają mniejsze uprawnienia niż policja.
Sposoby zatrzymania pojazdu
Różne istnieją okoliczności i różne sposoby zatrzymania pojazdów na drogach przez wspomnianych funkcjonariuszy:
- jeżeli funkcjonariusz jest umundurowany, wystarczy ruch ręką lub tzw. lizakiem,
- jeżeli policjant jest nieumundurowany, do zatrzymania pojazdu musi użyć lizaka,
- jeżeli widoczność jest słaba, funkcjonariusz powinien użyć latarki z czerwonym światłem,
- jeżeli zatrzymania dokonują funkcjonariusze w radiowozie lub innym pojeździe policyjnym, muszą użyć sygnalizatora świetlnego oraz dźwiękowego.
Nie należy wychodzić z auta, tylko czekać na policjanta w samochodzie, otworzyć szybę i słuchać poleceń.
Uprawnienia policjanta podczas kontroli
Na początek funkcjonariusz przedstawia się, podając stopień, nazwisko i imię oraz przyczynę zatrzymania. Następnie na żądanie kierowcy okazuje legitymację służbową. Policjant nieumundurowany okazuje legitymację służbową bez wezwania. Legitymacja służbowa powinna być tak przez funkcjonariusza policji okazana, aby kontrolowany kierowca mógł odczytać dane policjanta i je ewentualnie zanotować. Policjant ma prawo zażądać od kierowcy:
- wyłączenia silnika,
- okazania dokumentów, takich jak prawo jazdy, polisa OC, dowód rejestracyjny, ew. dowód osobisty,
- podejścia do radiowozu w celu sprawdzenia trzeźwości lub obejrzenia na ekranie kamery efektu złamania przepisów ruchu drogowego.
Policjant może również sprawdzić stan techniczny pojazdu. Może też przeszukać pojazd lub kontrolowanego, ale musi mieć konkretny cel. Kierowca ma prawo zażądać – i powinien to zrobić – sporządzenia protokołu z przeszukania. Najczęściej policjant żąda też otworzenia bagażnika, choć kierowcy często upierają się, że powinien mieć specjalną zgodę na tego typu czynność. Jest to oczywiście nieprawda.