Bankowy tytuł egzekucyjny jest dokumentem urzędowym, którego treść i formę precyzuje szczegółowo art. 96 Prawa bankowego. Może być on wystawiony przez instytucję kredytową w przypadku podjęcia czynności bankowych. Jakie prawa daje BTE bankowi?
Jednym z podstawowych elementów każdej umowy kredytowej jest oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Takie oświadczenie jest teoretycznie dobrowolne, jednak jego niepodpisanie skutkuje niewykonaniem przez bank świadczenia, np. udzielenia kredytu. Mówiąc prościej - pożyczki nie uzyskamy.
Potrzebna klauzula wykonalności
Oświadczenie o poddaniu się egzekucji wypełnia postanowienia tzw. bankowego tytułu egzekucyjnego. Aby nabrał on mocy prawnej, musi otrzymać klauzulę wykonalności nadawaną przez sąd. Bank może rościć sobie prawa wynikające z bankowego tytułu egzekucyjnego tylko w przypadku, jeśli taka klauzula została nadana. Jej uzyskanie to z kolei dla kredytodawcy nie problem - sąd nie bada podstaw, na jakich bank chce wystawić BTE.
Co zawiera BTE?
Bankowy tytuł egzekucyjny powinien zawierać następujące elementy:
- oznaczenie banku, który wystawił ten dokument, a także banku, na rzecz którego ma być prowadzona egzekucja;
- dokładne określenie dłużnika wraz ze wskazaniem jego adresu;
- wysokość zobowiązania wraz z odsetkami i terminami płatności;
- datę wystawienia;
- określenie czynności bankowej, z której wynikają roszczenia;
- wzmiankę o wymagalności roszczenia;
- pieczęć banku wystawiającego ten dokument;
- podpisy osób uprawnionych do działania w imieniu banku.
Brak któregokolwiek z wymienionych elementów uniemożliwia nadanie klauzuli na bankowym tytule egzekucyjnym.
Dłużnik nie musi o niczym wiedzieć
Bank może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny i dochodzić przed sądem nadania mu klauzuli wykonalności przeciwko osobom dokonującym bezpośrednio z bankiem czynności bankowych, a mogą to być: kredytobiorca, współkredytobiorca, podmiot zawierający umowę rachunku bankowego itd.
Bank na podstawie oświadczenia podpisanego przez kredytobiorcę pod umową kredytową może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny bez konieczności powiadamiania o tym fakcie dłużnika. Dokumenty przekazane przez bank do sądu są traktowane jako dokumenty urzędowe. Dodatkowo kredytobiorca nie może się bronić, ponieważ egzekucja sądowa jest rozpoczęta jednostronnie, często poza wiedzą dłużnika.
BTE niezgodny z konstytucją
Dodatkowe niebezpieczeństwo dla kredytobiorcy w związku z bankowym tytułem egzekucyjnym stanowi fakt, iż kwoty wpisywanej w oświadczeniu nie regulują żadne przepisy i jest to wyłącznie sprawa poszczególnych banków.
W rzeczywistości bankowy tytuł bankowy jest niczym innym jak zabezpieczeniem banku przed niespłaconymi należnościami klientów. Z racji tego, że nadaje bankom zbyt duże przywileje, zasadność niektórych przepisów dotyczących BTE zakwestionował Trybunał Konstytucyjny. Co prawda wyrok TK wejdzie w życie dopiero za kilka miesięcy - w sierpniu 2016 roku - jednak z pewnością będzie to rewolucyjna zmiana w zakresie dochodzenia roszczeń przez banki w stosunku do swoich klientów.