Rosnące w Polsce bezrobocie sprawia, że przeciętny Polak cieszy się z tego, że jest zatrudniony. Na ogół nikt nie zastanawia się nad różnicami pomiędzy umową o pracę a często oferowaną umową-zleceniem. Ta druga opcja sprawia jednak, iż pracownik ma mniej praw i przywilejów. Czym różnią się dokładnie te dwa rodzaje umów?
Umowa-zlecenie jest często wykorzystywana przez pracodawców jako zamiennik umowy o pracę, ze względu na niższe koszty. W dzisiejszych czasach często trudno odróżnić, czy poszczególni pracownicy wykonują swoje obowiązki z mocy umowy o pracę, czy umowy-zlecenia. Wykonują te same obowiązki, w identycznych warunkach pracy, jednak różnią ich prawa posiadane na mocy wiążącej ich z pracodawcą.
Umowa o pracę
Podstawą formą nawiązania stosunku pracy jest umowa o pracę, w ramach której zobowiązujemy się do wykonywania określonej pracy na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy, a pracodawca jest zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia za wykonywaną pracę.
Umowa o pracę powinna określać:
- rodzaj pracy,
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem jego składników,
- wymiar czasu pracy,
- termin rozpoczęcia pracy.
Będąc pracownikiem, jesteśmy podporządkowani co do sposobu, miejsca i czasu świadczenia pracy. Musimy też świadczyć pracę osobiście.
Umowa-zlecenie
Umowa-zlecenie jest umową cywilnoprawną. W związku z tym przy jej zawieraniu, wykonywaniu, rozwiązywaniu czy rozstrzyganiu wszelkich sporów zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego a nie Kodeksu pracy.
Przez zlecenie należy rozumieć zobowiązanie jednej osoby - zleceniobiorcy do wykonania określonej czynności prawnej, czyli pracy dla innego podmiotu - zleceniodawcy, na warunkach określonych w umowie.
Umowa-zlecenie charakteryzuje się następującymi szczegółami:
- zleceniobiorca nie musi wykonywać zlecenia w ściśle określonym miejscu ani czasie, nie jest też zależny od zleceniodawcy,
- zlecenie może być wykonane przez osobę trzecią,
- umowa-zlecenie niekoniecznie musi być odpłatna,
- wynagrodzenie nie musi być płatne co miesiąc,
- zleceniobiorca za szkodę wyrządzona zleceniodawcy lub osobom trzecim w związku z wykonywanym zleceniem odpowiada całym swoim majątkiem.
Umowa-zlecenie musi zawierać:
- określenie stron umowy,
- opis zlecenia i określenie zakresu,
- termin wykonywania zlecenia,
- wynagrodzenie za wykonanie zlecenia,
- odpowiedzialność zleceniobiorcy.
Różnice między umowami
Podstawową różnicą między umową o pracę a umową-zleceniem jest to, że będąc pracownikiem, jesteśmy podporządkowani pracodawcy i mamy obowiązek wykonywać pracę w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego. Wykonując pracę na podstawie umowy-zlecenia, wykonujemy natomiast określone zlecenia samodzielnie i bez nadzoru zleceniodawcy. Przynajmniej w teorii.