Rada Polityki Pieniężnej dokonała w marcu obniżki stóp procentowych NBP. Poprzedni spadek stóp miał miejsce w październiku 2014 r. Tym razem decyzja RPP nie spowodowała obniżki odsetek ustawowych, ponieważ już w październiku ubiegłego roku osiągnęły 8%, a nie mogą spaść poniżej tego poziomu.
Większość ekonomistów przewidywała marcową obniżkę stóp procentowych, chociaż zakładano mniejszą ich redukcję. Rada Polityki Pieniężnej ustaliła 5 marca nowe stawki, co oznacza, że:
- stopa referencyjna spadła do poziomu 1,50%,
- stopa lombardowa spadła do poziomu 2,50%,
- stopa depozytowa spadła do poziomu 0,50%,
- stopa redyskonta weksli spadła do poziomu 1,75%.
Ostatnia taka obniżka miała miejsce w październiku ubiegłego roku, gdy stopy osiągnęły następujący poziom: referencyjna – 2% w skali roku, lombardowa – 3% (największa obniżka, bo aż o 100 punktów bazowych), depozytowa nie zmieniła się i miała nadal wartość 1%, a stopa redyskonta weksli zmalała do 2,25%.
Korekta odsetek ustawowych
Pod koniec zeszłego roku, a dokładnie 23 grudnia, została także obniżona wysokość odsetek ustawowych. Osiągnęły one poziom 8% w skali roku. Poprzednia zmiana w tym zakresie miała miejsce w 2008 roku, gdy Rada Ministrów ustaliła poziom odsetek na 13% w skali roku. Decyzja ta oznacza, że stawka odsetek ustawowych zrównała się ze stawką odsetek od zaległości podatkowych. Modyfikacja tej ostatniej miała miejsce również w ubiegłym roku, ale wcześniej, bo 9 października.
Kodeks cywilny i odsetki
Warto przypomnieć, że to Kodeks cywilny, a ściślej – art. 359, reguluje kwestie odsetek. Zgodnie z zapisami, odsetki ustawowe należą się wtedy, gdy ich wysokość nie została w konkretnym przypadku określona przez sąd lub inny, odpowiedni organ. Odsetki takie należą się, gdy wynikają z ustawy albo z czynności prawnych.
Zmiana po latach
To właśnie Rada Ministrów ma obowiązek określać wysokość odsetek ustawowych, a podejmując w tej sprawie decyzję, bierze pod uwagę stopy procentowe rynkowe oraz stopy procentowe NBP, o których wspomnieliśmy na początku.
Tak naprawdę grudniowa zmiana była wręcz konieczna, ponieważ nie przystawała do obecnych realiów. Ostatnia zmiana odsetek ustawowych miała miejsce 7 lat temu, a przecież od tamtego czasu stopy procentowe znacznie spadły, pozostając obecnie na najniższym poziomie w historii. To oznaczało, że nie można było już dłużej czekać ze zmianą poziomu odsetek ustawowych.