Spora grupa osób przynajmniej raz w życiu, znajdując się w trudnej sytuacji finansowej, ratowała się pożyczką u najbliższej rodziny. Najczęściej to kwoty potrzebne na niewielkie wydatki, ale czasem także większe sumy. Rzadko jednak pożyczkobiorcy i pożyczkodawcy zastanawiają się nad tym, czy trzeba zapłacić podatek od takich rodzinnych pożyczek.
Umowa pożyczki może być zawarta: ustnie, pisemnie lub w formie aktu notarialnego. W przypadku, gdy jej wartość wynosi 500 zł lub więcej, powinna być zatwierdzona umową pisemną. W dokumencie takim powinniśmy określić:
- pożyczkodawcę i pożyczkobiorcę,
- termin przekazania pieniędzy,
- termin oraz sposób zwrotu pożyczki.
Dodatkowo, jeśli obie strony się na to zgodzą, można w umowie zastrzec prawo do pobierania odsetek od pożyczonych pieniędzy.
Ile wynosi podatek?
Zawarcie umowy pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, który wynosi 2% wartości pożyczki. Obowiązkowi zapłaty takiego podatku podlega pożyczkobiorca, który powinien złożyć deklarację PCC-3 w urzędzie skarbowym i wpłacić wyliczona kwotę w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy pożyczki.
Gdy pożycza rodzina...
Pożyczki do wysokości 9 637 zł udzielone najbliższej rodzinie są zwolnione z opodatkowania. Odnosi się to: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki itd.), wstępnych (rodzice, dziadkowie itd.), rodzeństwa, pasierba, zięcia, synowej, ojczyma, macochy i teściów. Kwota wolna od podatku dotyczy pieniędzy pożyczonych od jednej osoby w ciągu 5 lat. Po przekroczeniu sumy 9 637 zł w ciągu tego okresu, osoby zwolnione z podatku będą musiały zapłacić 2% od nadwyżki tej kwoty.
W sytuacji, gdy umowy pożyczkowe zawarte są z osobami z najbliższej rodziny, czyli z małżonkiem, ze zstępnymi, ze wstępnymi, z rodzeństwem, pasierbem, ojczymem, macochą, przekroczą wartość 9 637 zł, wciąż nie musimy płacić podatku od czynności cywilnoprawnych. Nadal jednak mamy obowiązek złożenia deklaracji PCC-3 w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy, a także udokumentowania otrzymanych przez pożyczkobiorcę pieniędzy, np. na rachunek bankowy. W przypadku, gdy nie dopełnimy tego warunku, wtedy będziemy musieli zapłacić podatek pomimo tego, że pożyczyliśmy pieniądze od kogoś z grupy z tego obowiązku zwolnionej.
Sankcje US
W przypadku odkrycia przez US nieudokumentowanej i nieopłaconej pożyczki rodzinnej, pożyczkobiorca jest zobowiązany do zapłaty karnej 20-procentowej stawki podatku oraz odsetek za zwłokę. Dodatkowo powinniśmy pamiętać, że przed taką karą nie chroni nawet upływ 5 lat, czyli termin przedawnienia zobowiązania.