Jednym z przywilejów konsumentów jest regulowana Ustawą o kredycie konsumenckim możliwość wcześniejszej spłaty pożyczek. Jakie są obowiązki kredytobiorcy w takiej sytuacji?
Spłata kredytu przed terminem określonym w umowie ma skutki finansowe dla obu stron, czyli i dla banku, i dla kredytobiorcy. W przypadku wcześniejszej spłaty całej kwoty pożyczki, jej koszt ulega obniżeniu o koszty należne za okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy. W związku z tym konsument przestaje być zobowiązany do zapłaty odsetek, które byłyby naliczane w przyszłych ratach, gdyby zadłużenie nie było wcześniej spłacone. Dodajmy też, że koszty te zwracane są konsumentowi (proporcjonalnie) w również przypadku wcześniejszej spłaty jedynie części kredytu.
Czy bank naliczy prowizję?
Często kredytodawcy, by nie stracić swojego zarobku związanego z udzieleniem kredytu, zastrzegają sobie w umowie prowizję za spłatę kredytu przed terminem. Pobranie prowizji z tego tytułu jest możliwe tylko pod pewnymi warunkami, np. gdy wcześniejsza spłata kredytu przypada na okres, w którym stopa oprocentowania kredytu jest stała. Ponadto maksymalna wysokość ewentualnej prowizji jest określona ustawowo i nie może ona przekraczać:
- 1% spłacanej części kredytu, jeśli okres między datą spłaty zadłużenia a terminem spłaty kredytu przekracza jeden rok,
- 0,5% spłacanej części kredytu, gdy czas między datą uregulowania zadłużenia a terminem spłaty kredytu nie przekracza 12 miesięcy.
W niektórych przypadkach prowizja w ogóle nie przysługuje. Odnosi się to do umów kredytu w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym oraz umów, w których spłata została dokonana zgodnie z umową ubezpieczenia, zawartą w celu zabezpieczenia spłaty zadłużenia.
Czy trzeba informować wcześniej bank?
Kredytobiorca ma prawo w dowolnym czasie do spłaty (całości lub części) kredytu przed terminem wyznaczonym w umowie, a bank nie może uzależnić tego od poinformowania go o zamiarze spłaty przez konsumenta. Kredytodawca musi się rozliczyć z konsumentem w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości. Warto potem skontaktować się jeszcze z instytucją finansową, by upewnić się, że rzeczywiście całe zobowiązanie zostało spłacone, a kredyt zamknięty.
Dodajmy, że w przypadku umów zawartych przed 18.12.2011 r. obowiązują przepisy Ustawy o kredycie konsumenckim z 2001 r., które nakładają na kredytobiorcę obowiązek poinformowania kredytodawcy o zamiarze spłaty zadłużenia przynajmniej 3 dni przed wpłatą pieniędzy. Dodatkowo spłata kredytu musi nastąpić w terminie comiesięcznej wpłaty rat kredytu.