Wyprany lub potargany banknot może zostać odrzucony podczas próby płatności. Nie warto się go pozbywać, lepiej zanieść go do banku, by dokonać wymiany. Czy pieniądze (w tym monety) możemy wymienić w każdym banku?
Zgodnie z wydanym przez prezesa Narodowego Banku Polskiego Zarządzeniem nr 1/2003 z 15 stycznia 2003 roku uszkodzone banknoty i monety można wymienić w kasie dowolnej placówki każdego banku działającego w Polsce. Wymiana monet i banknotów jest bezpłatna.
Każdy bank ma obowiązek przyjęcia od nas uszkodzonych pieniędzy i wymiany ich na nowe. W poszczególnych bankach można się jednak spotkać z różnymi praktykami w zakresie całej procedury. W niektórych instytucjach wymiana ma miejsce od ręki, w innych należy złożyć stosowny dokument i czekać. Pieniądze są wówczas odsyłane do NBP i w zależności od oceny stopnia uszkodzenia pieniędzy, środki są zwracane.
Bank nie ma prawa odmówić klientowi przyjęcia banknotów i monet do wymiany. Może ich nie wymieniać we własnym zakresie, ale w jego obowiązku leży przyjęcie ich i odesłanie do centrali NBP. Odmowa wymiany pieniędzy bezpośrednio w kasie banku najczęściej występuje wtedy, gdy autentyczność banknotów lub monet budzi podejrzenia. To wówczas stosowana jest procedura odsyłania wymienianych pieniędzy do centrali NBP.
Nie zawsze odzyskamy jednak pełną wartość nominalną wymienianych pieniędzy. Wysokość kwoty, którą odzyskamy, jest uzależniona od tego, w jakim stopniu banknot lub moneta są uszkodzone:
- Banknot, który zachował od 45 do 75% swojej powierzchni, zostanie wymieniony na równowartość połowy jego wartości.
- Banknot, który zachował powyżej 75% swojej powierzchni (także jeśli jest tylko przerwany bądź poplamiony), zostanie wymieniony na równowartość pełnej wartości nominalnej.
- Banknoty, które są bardzo mocno uszkodzone, nie sposób rozpoznać ich nominału lub powierzchnia w jednym kawałku wynosi poniżej 45%, nie podlegają wymianie.
- Monety podlegają wymianie, jeśli posiadają uszkodzenia typu mechanicznego.