Podpisując umowę ubezpieczeniową, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela, jakie będą zawarte w polisie.
Umowa ubezpieczeniowa, czy to będzie ubezpieczenie samochodu, polisa na życie czy ubezpieczenie nieruchomości, zawiera wiele elementów, z którymi trzeba się dokładnie zapoznać. Jest to obowiązek każdego, kto chce podpisać tego rodzaju dokument. Nie chodzi tutaj wszak w ogóle o przesadną skłonność do pietyzmu i rozpatrywanie nieistotnych szczegółów. Drobiazgowość jest jednak w pewnym stopniu niezbędna, a wynika to wprost z faktu, że umowy ubezpieczeniowe to dokumenty, które trzeba dobrze znać.
Po co jednak czytać umowę, skoro wiemy, w jakim celu się ubezpieczamy? Takie pytanie może zadać tylko ktoś, kto nie zdaje sobie sprawy z tego, że podstawowym komponentem każdej umowy o ubezpieczenie jest wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela. To właśnie z racji istnienia tej rubryki posiadacz polisy powinien przed podpisaniem umowy dokładnie ją przestudiować. Jak sama nazwa wskazuje, wyłączenie to rodzaj zastrzeżeń, w przypadku których, gdy zaistnieją sytuacje przez nie opisywane, ubezpieczyciel nie wypłaci świadczenia. Współczesne umowy (nieważne czy na życie, czy dotyczące nieruchomości) zawierają wiele takich wyłączeń. Warto zdawać sobie sprawę, czego one ogólnie dotyczą. Choć każda polisa i umowa za nią idąca jest inna, to można generalnie stwierdzić, że wyłączenia obejmują wszelkiego rodzaju sytuacje związane z zaniedbaniem ze strony ubezpieczonego. Zaniedbanie tego rodzaju może mieć różne oblicza, np. brak należytej ostrożności, celowe działanie na własną szkodę. Nie powinno nas dziwić, że wyłączenia odpowiedzialności są tak szczegółowe. Ubezpieczyciel chce się samemu zabezpieczyć przed wysuwaniem pod jego adresem roszczeń finansowych, które nie są motywowane realnymi okolicznościami i problemami. Za przykład niech posłuży nam polisa samochodowa. Ubezpieczyciel musi zabezpieczyć się, aby nie wypłacić odszkodowania osobie, która umyślnie wywołała wypadek po to, aby rzeczoną sumę otrzymać. W tym celu właśnie do umowy wprowadzone są bardzo szczegółowe opisy wyłączeń. Są one później podstawą argumentacji w sytuacji odszkodowawczej.
Dla osoby zainteresowanej ubezpieczeniem morał jest taki, że powinna ona dokładnie przejrzeć wszystkie wyłączenia odpowiedzialności. Powód jest prosty: w ten sposób będzie dokładnie wiedzieć, w jakich sytuacjach może oczekiwać rekompensaty, a kiedy takie oczekiwanie nie będzie umotywowane realnymi podstawami.