ZBP proponuje dwa fundusze. Czy dla kredytobiorcy to realne wsparcie?

Fundusz Wsparcia Restrukturyzacji Kredytów Hipotecznych oraz Sektorowy Fundusz Stabilizacyjny - takie działa w obronie kredytobiorców przed drogim frankiem czy trudną sytuacją życiową planują wytoczyć banki. Pytanie, czy zadłużeni nie dostaną rykoszetem.

Związek Banków Polskich zaprezentował zarys propozycji sektora bankowego dążących do wsparcia kredytobiorców w trudnym położeniu. Oczywiście pobudką do wszelkich działań jest bardzo wysoki kurs franka szwajcarskiego przekładający się na nieciekawą sytuację osób zadłużonych w tej walucie, niemniej niektóre z rozwiązań mają być uniwersalne i dostępne dla wszystkich kredytobiorców.

Pomysły sektora, przedstawione przez ZBP, są na razie wstępne i mgliste. Jak tłumaczą przedstawiciele banków - trudno stworzyć systemowe rozwiązanie nagle, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Szczegóły propozycji mają zostać wypracowane do końca maja br.

Fundamentem rozwiązania mają być dwa fundusze, wspierające kredytobiorców w trudnej sytuacji - Fundusz Wsparcia Restrukturyzacji Kredytów Hipotecznych oraz Sektorowy Fundusz Stabilizacyjny. Jaką rolę przewidziano dla tych dwóch bytów?

Fundusz Wsparcia Restrukturyzacji Kredytów Hipotecznych ma służyć czasową i zwrotną pomocą dla osób, które przez pewien okres nie są w stanie same spłacać kredytu. Innymi słowy - Fundusz przez jakiś czas spłaca raty za klienta, ale potem oczekuje zwrotu środków (ZBP dopuszcza możliwość umorzenia, ale dokładnie nie wiadomo w jakich okolicznościach). Wsparcie ma być dostępne dla wszystkich kredytobiorców, niezależnie od waluty ich zobowiązania.

Z Sektorowego Funduszu Stabilizacyjnego miałyby z kolei być realizowane dopłaty do rat kredytów we frankach, w sytuacji istotnego umocnienia się tej waluty. To jednak bardzo uprzejme rozwiązanie tylko na pierwszy rzut oka. W praktyce warunkiem takiego wsparcia byłoby jednoczesne zadeklarowanie chęci przewalutowania kredyt, gdyby frank odpowiednio się osłabił.

Sytuacja jest więc „fifty-fifty”. Gdy kurs franka będzie bardzo wysoki, Fundusz będzie dopłacał do rat. Gdy będzie jednak odpowiednio niski (o odpowiedni procent względem kursu z dnia aneksowania umowy kredytowej), kredyt miałby zostać przewalutowany na złote. Trudno przy tym założyć jednak, że takowy minimalny kurs graniczny „obligatoryjnego przewalutowania” byłby ustalony na poziomie 2 zł, a przy takim wszak gros osób zaciągało kredyty we frankach. Obowiązek przewalutowania przy kursie np. 3 zł będzie oznaczał sporą stratę kursową dla klientów. To może kredytobiorcę zirytować, gdy (daj Boże!) frank będzie szybko taniał, a bank w którymś momencie powie „STOP!” i przewalutuje zadłużenie.

Związek Banków Polskich zaznacza - to wstępne propozycje. Comperia.pl wyliczyła, jakie rezultaty dla kredytobiorcy mogłoby mieć skorzystanie ze wsparcia z Funduszy. Zaznaczamy jednak, że są to kalkulacje obarczone niepewnością co do szczegółów planu ZBP i banków, oraz stworzone przy określonych założeniach.

Fundusz Wsparcia Restrukturyzacji Kredytów Hipotecznych

Przykład I
Kredyt w CHF zaciągnięty w sierpniu 2008 r. na 30 lat na równowartość 300 tys. zł (156 250 CHF). Oprocentowanie = marża 1,40 proc. + LIBOR 3M CHF.

Wyliczenia przy LIBOR 3M CHF = -0,79 proc. (stan na 11 marca br.) i średnim bankowym kursie sprzedaży CHF/PLN = 3,96 zł (stan na 11 marca br.)

Przy założeniu, że warunki rynkowe nie ulegają zmianie, a Fundusz reguluje 6 kolejnych rat, klient po tym czasie ma do spłaty:

Otwarte pozostaje pytanie w jaki sposób następowałby zwrot wsparcia wobec Funduszu. Przyjmując, że będzie on rozłożony na 5 lat, wyniesie ok. 194 zł miesięcznie.

Oczywiście dużo korzystniej dla kredytobiorcy byłoby, gdyby w czasie spłaty rat przez Fundusz frank potaniał. Przyjmując, że w ciągu pół roku szwajcarska waluta będzie sukcesywnie deprecjonowała względem złotego o 5 gr co miesiąc, a LIBOR CHF będzie utrzymywał się na niezmienionym poziomie, klient po tym czasie miałby do spłaty:

Pierwsza rata regulowana ponownie przez klienta miałaby wysokość 1 792 zł, a dodatkowe 187 zł miesięcznie kredytobiorca musiałby oddawać Funduszowi, gdyby wsparcie zwracał przez 5 lat.

Przykład II
Kredyt w PLN zaciągnięty w sierpniu 2008 r. na 30 lat na 300 tys. zł. Oprocentowanie = marża 1,15 proc. + WIBOR 3M.

Wyliczenia przy WIBOR 3M = 1,65 proc. (stan na 11 marca br.)

Jeśli warunki rynkowe nie ulegną zmianie, a Fundusz ureguluje 6 kolejnych rat, stan zadłużenie kredytobiorcy po tym okresie będzie wynosił:

Gdyby te 7 754 zł zadłużenia wobec Funduszu kredytobiorca chciał spłacać przez 5 lat, co miesiąc musiałby wysupłać ok. 129 zł.

Wniosek - nie ma nic za darmo. Wsparcie z Funduszu trzeba będzie później zapewne oddać. To może oznaczać jeszcze wyższe obciążenie miesięczne niż wcześniej, choć oczywiście można sobie z taką sytuacją poradzić np. wydłużając okres spłaty kredytu.
 

Sektorowy Fundusz Stabilizacyjny
Kredyt w CHF zaciągnięty w sierpniu 2008 r. na 30 lat na równowartość 300 tys. zł (156 250 CHF). Oprocentowanie = marża 1,40 proc. + LIBOR 3M CHF.

Założenie: kurs CHF/PLN 3,96 zł, LIBOR 3M CHF = -0,79 proc.

Przyjmijmy, że kredytobiorca chce w razie wysokiego kursu CHF/PLN korzystać z dopłat Sektorowego Funduszu Stabilizacyjnego. Gdyby stopa LIBOR 3M CHF dalej wynosiła -0,79 proc., a kurs graniczny ponad którym Fundusz dokonuje dopłat wynosił 4,20 zł (bez górnej granicy odpowiedzialności Funduszu), to kredytobiorca płaciłby ratę maksymalnie 2 056 zł. Resztę dorzucałby Fundusz - np. niemal 400 zł gdyby kurs podskoczył do 5 zł.

Z drugiej strony, jeśli kurs CHF/PLN spadnie poniżej pewnej wartości, zobowiązanie zostałoby przewalutowane na złote. Przykładowo, gdyby takim granicznym kursem było 3 zł za franka, to kredytobiorca zostałby z długiem wyższym o 82 tys. zł ponad to co kilka lat temu pożyczył. Rata przewalutowanego kredytu mogłaby przekraczać tę frankową nawet o kilkaset złotych - choć tu oczywiście dużo zależy m.in. od aktualnych stóp, marży przewalutowanego kredytu czy ewentualnych preferencyjnych warunków kredytu (ZBP ich nie wyklucza).

Założenia:
- LIBOR 3M CHF =-0,79 proc. (czyli tyle, ile 11 marca br.)
- WIBOR 3M = 1,65 proc. (czyli tyle, ile 11 marca br.)
- oprocentowanie przewalutowanego kredytu = WIBOR 3M + marża 1,15% (średnia marża kredytów w PLN w sierpniu 2008 r.)
- okres spłaty po przewalutowaniu - bez zmian

Jak jednak wspomniano, wszelkie pokazane wyliczenia są jedynie wskazówką dotyczącą opłacalności rozwiązań zaproponowanych przez Związek Banków Polskich. Gdy plan banków nabierze konkretniejszych kształtów, dużo łatwiej będzie o miarodajne kalkulacje.

Autor: Mikołaj Fidziński
Comperia.pl