Polska wprowadza PPK, tymczasem Unia Europejska jest na ostatniej prostej do wydania własnego, ogólnoeuropejskiego produktu emerytalnego: PEPP. Jeśli tempo prac zostanie utrzymane, pierwsze PEPP mogą się pojawić na rynku europejskim już pod koniec 2021 roku.
Pan-European Personal Pension Product (PEPP) to projekt ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego, powstający w ramach Unii Rynków Kapitałowych.
PEPP ma być rozwiązaniem problemu chaosu panującego w sektorach programów długoterminowego oszczędzania, powiązanego z inwestowaniem, funkcjonujących w różnych krajach UE. Projekt ma zniwelować różnice między ofertami państw wspólnoty zarówno w zakresie dostępności, jak i zasad dotyczących funkcjonowania programów zabezpieczenia emerytalnego.
Kolejna zachęta do samodzielnego oszczędzania na emeryturę
Pamiętać należy, że mowa cały czas o sektorze produktów dobrowolnych, oferujących obywatelom możliwość samodzielnego odkładania na emeryturę, której państwo z publicznych środków im nie zapewni. Bo i taki jest jeden z głównych celów powołania do istnienia PEPP: zwiększenie świadomości Europejczyków na temat palącej potrzeby rychłego rozpoczęcia odkładania na jesień życia we własnym zakresie z uwagi na widmo niekorzystnych zmian demograficznych, dotyczące całej Europy.
PEPP: prosty, elastyczny i tani
Z PEPP będzie mógł korzystać każdy, kto chce, bez względu na to charakter zatrudnienia, również przedsiębiorcy.
Zasady korzystania z PEPP mają być przejrzyste i – co istotne – jednakowe dla obywateli wszystkich krajów członkowskich UE.
Komisja Europejska zakłada, że stworzenie odpowiednich ram prawnych pozwoli funduszom zarządzającym PEPP obniżyć koszty usług emerytalnych, skutkując niskimi kosztami dla oszczędzających. Według obecnych założeń koszty prowadzenia PEPP w wersji domyślnej (Basic PEPP) mają być ograniczone do 1% skumulowanego kapitału rocznie. Koszty pozostałych wariantów będą już wyższe.
Wysokość wszystkich opłat pobieranych w programie ma być podana w prostej formie na jednym formularzu (Key Information Document - KID), dostarczanym klientom przed zawarciem umowy.
Z gwarancją zwrotu 100% składek, ale tylko w wariancie podstawowym
Cechą oszczędzania w PEPP ma być względnie wysokie bezpieczeństwo środków. Operatorzy programów mają ostrożnie inwestować kapitał wpłacany przez uczestników programu, choć granice nie będą sztywne. Każdy inwestor będzie mógł wybrać jedną spośród pięciu dostępnych ścieżek inwestycyjnych, związanych z różnym poziomem ryzyka.
Domyślną ścieżką będzie tzw. Basic PEPP, gwarantujący odzyskanie co najmniej zwrotu całości wpłaconych składek, bez względu na wysokość pobranych przez fundusz kosztów zarządzania produktem.
Gwarancja zwrotu całości składek w wariancie podstawowym dotyczy nominalnej wartości wpłat. Biorąc pod uwagę długi czas wnoszenia składek, należy mieć na uwadze niszczycielską siłę inflacji. Uczestnik programu odzyska 100% wpłat, ale odzyskana kwoty nie będzie mieć już pierwotnej siły nabywczej.
Podstawowe ramy prawne
Dystrybucja PEPP będzie się odbywać na podstawie zezwoleń wydawanych przez Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA). PEPP oferować będą mogły banki, ubezpieczyciele, fundusze inwestycyjne i emerytalne.
Wszyscy dostawcy PEPP będą objęci paszportem EU, dzięki czemu zyskają możliwość łatwiejszego oferowania swoich usług za granicą. Pieczę nad prawidłowym funkcjonowaniem PEPP w danym kraju będzie sprawować tamtejszy urząd nadzoru finansowego (w Polsce: KNF).
PEPP będzie można zmienić co 5 lat
Zarówno strategię inwestycyjną, jak i samą firmę prowadzącą PEPP będzie można zmienić co pięć lat (lub częściej, jeśli taką opcję dopuszcza dostawca usługi).
Możliwość zmiany dostawcy dotyczy to również przenoszenia oszczędności gromadzonych w PEPP do innego kraju. Bo program ma być mobilny, transgraniczny.
Jeden program, różne zasady podatkowe
Prace nad ujednoliceniem rynku planów emerytalnych rozpoczęły się już trzy lata temu. Oficjalnie plany stworzenia ogólnoeuropejskiego produktu zabezpieczenia emerytalnego zostały zaprezentowane w połowie 2017 roku, a przyjęcie projektu legislacyjnego nastąpiło w czerwcu 2018 roku. Pierwsze produkty z grupy PePP mogą zostać udostępnione już pod koniec 2021 roku.
Mimo zamiaru ujednolicenia rynku produktów emerytalnych, pośpiech legislacyjny nie sprzyja dopracowaniu szczegółów, na których PEPP mają być oferowane w różnych regionach UE.
Nierozwiązany jest do dziś problem zasad opodatkowania. Póki co o wysokości podatków i ewentualnych ulg podatkowych w PEPP poszczególne kraje Wspólnoty będą decydować odrębnie. W rekomendacji z czerwca 2017 r. Komisja zachęca państwa członkowskie do objęcia PEPP tymi samymi zasadami podatkowymi, które funkcjonują już w obrębie krajowych dobrowolnych programów emerytalnych.
Jeśli jednak PEPP nie będą się wyróżniać od programów krajowych pod względem korzyści finansowych (zwłaszcza: podatkowych), mogą nie mieć odpowiedniej siły przebicia, dzięki której przykują uwagę Europejczyków.