Od stycznia 2014 roku zgodnie z rekomendacją S KNF ubiegający się o kredyty hipoteczne muszą posiadać wkład własny w wysokości minimum 5 proc. W 2015 r. będzie to 10 proc., a docelowo wkład własny powinien wynosić 20 proc. Jeżeli ktoś nie będzie go miał, będzie musiał wykupić ubezpieczenie brakującego wkładu własnego.
Banki muszą przestrzegać zasad udzielania kredytów hipotecznych oraz rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego, ale same również mają własne, wewnętrzne wytyczne. Banki prowadzą własną politykę kredytową i dążą do zmniejszenia ryzyka do minimum. Dla banków najważniejsze jest ich bezpieczeństwo jako kredytodawców. Wysoki wkład własny zapewnia ubiegającym się o kredyty hipoteczne korzystniejsze warunki kredytowania, a także niższe raty miesięczne.
W wielu bankach w Polsce kredytobiorcy zaciągający kredyt hipoteczny muszą liczyć się z dodatkowych kosztem w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Obowiązuje ono w sytuacji, gdy klient ubiegający się o kredyt hipoteczny posiada niższy wkład własny niż 20 proc. Jeżeli ktoś ma wkład własny w wysokości 5 proc., ubezpiecza brakujące 15 proc.; jeżeli dysponuje 10-procentowym wkładem własnym, musi wykupić ubezpieczenie brakującego wkładu w wysokości 10 proc.
Pamiętać jednak trzeba o jednej rzeczy. Są banki, które wymagają wpłaty całego ubezpieczenia jednorazowo. Banki mogą jednak pobierać ubezpieczenie także w inny sposób, np. rozłożyć je na raty albo podwyższając marżę do czasu spłacenia odpowiedniej kwoty kapitału (gdy suma wniesionego wkładu własnego i spłaconego kapitału brakującego wkładu własnego dochodzi do 20 proc.).
Oczywiście, nie mamy obowiązku wykupienia ubezpieczenia brakującego wkładu własnego. Musimy się wówczas liczyć z tym, że bank może nam nie udzielić kredytu. Istnieją jednak banki, które nie wymagają ubezpieczenia brakującego wkładu własnego, ale nadrabiają to sobie wyższym oprocentowaniem bądź prowizją.
Przy okazji należy wspomnieć, że zgodnie z Rekomendacją S Komisji Nadzoru Finansowego od 2016 r. ubezpieczenie niskiego wkładu własnego będzie właściwie obowiązkowe, jeśli klient nie wniesie odpowiedniego wkładu własnego (15 proc. w 2016 r. i 20 proc. od 2017 r.). Alternatywą dla ubezpieczenia będzie wyłącznie przedstawienie przez kredytobiorcę dodatkowego zabezpieczenia w formie blokady środków na rachunku bankowym lub zastawu na dłużnych papierach wartościowych Skarbu Państwa lub NBP.