Comperia.pl sprawdza mity dotyczące oszczędzania

Porównywarka finansowa Comperia.pl postanowiła zmierzyć się z powszechnymi mitami dotyczącymi oszczędzania. Czy oprocentowanie lokat jest wyższe niż kont oszczędnościowych? Czy warto wybierać depozyty długoterminowe? Czy bycie lojalnym klientem banku jest opłacalne? Czy oszczędzanie nie wymaga czasu? Na te wszystkie pytania znajdziesz odpowiedzi w najnowszym raporcie.

Fakt czy mit? Oprocentowanie lokat jest wyższe niż kont oszczędnościowych

Przyjmuje się, że na lokatach bankowych powinno się zarabiać nieco więcej niż na koncie oszczędnościowym. W sumie wydaje się to racjonalne - choć oba rozwiązania służą zarabianiu na zdeponowanym kapitale, to jednak Konta oszczędnościowe z zasady dają większą swobodę w dysponowaniu środkami. W razie nagłej potrzeby finansowej, zrywając lokatę traci się wszystkie naliczone dotychczas odsetki, odzyskuje się sam włożony kapitał. Co więcej, nie da się wypłacić tylko części zdeponowanej kwoty. Z konta oszczędnościowego przynajmniej raz w miesiącu można wypłacić za darmo dowolną sumę, nie tracąc przy tym żadnym odsetek.

Od przedstawionych reguł w niektórych, nielicznych bankach zdarzają się odstępstwa, np. Lokatę Bezkarną w BGŻOptima można zerwać w każdym momencie bez utraty zarobionych odsetek, zaś w banku Citi Handlowy odsetki na Koncie SuperOszczędnościowym naliczane są wyłącznie w miesiącach, w których klient nie dokonał żadnej wypłaty gotówkowej. Zasadniczo jednak, abstrahując od sporadycznych wyjątków, nie można zaprzeczyć, że oszczędzanie na lokatach daje nieco mniejszą elastyczność niż odkładanie na kontach oszczędnościowych. Logiczne mogłoby się zatem wydawać nagradzanie osób wybierających lokaty nieco wyższymi odsetkami. Wszak niejako obiecują oni utrzymanie zdeponowanego w banku kapitału przez określony czas (dzięki czemu bank może tymi środkami swobodniej obracać), a nawet jeśli zerwą lokatę - zrzekają się zarobku.

Czy jednak teoria odnajduje przełożenie w praktyce? Zasadniczo - jak najbardziej, chociaż banki skrzętnie „pompują” oprocentowanie kont oszczędnościowych tak, żeby wyglądało na atrakcyjniejsze niż jest w rzeczywistości.

Comperia.pl przebadała oferty 34 banków proponujących lokaty lub konta oszczędnościowe. Wybrano najlepsze lokaty na 1, 3, 6, 12 i 24 miesiące, i ich oprocentowanie przyrównano do warunków rachunku oszczędnościowego. Zestawienie oprocentowania kont oszczędnościowych i lokat miesięcznych wypada zdecydowanie korzystniej na korzyść tych pierwszych, ale już w konfrontacji z oprocentowaniem lokat dwuletnich rachunki oszczędnościowe przegrywają z kretesem. W batalii kont z depozytami na 3, 6 i 12 miesięcy jest zdecydowanie bliżej remisu, choć jest to remis ze wskazaniem na lokaty. Trudno jednak uznać te wyniki za definitywne potwierdzenie tezy, jakoby depozyty terminowe były lepiej oprocentowane niż rachunku oszczędnościowe.

Sytuacja jednak znacząco zmienia się, kiedy zignoruje się promocyjne warunki kont oszczędnościowych. Więcej niż co trzeci z analizowanych banków aktualny poziom oprocentowania proponuje wyłącznie w ramach oferty specjalnej, aktywnej zwykle maksymalnie przez kilka pierwszych miesięcy. W wielu przypadkach standardowe oprocentowanie jest o ponad połowę niższe!

Porównując oprocentowanie lokat ze standardowym poziomem oprocentowania kont oszczędnościowych, wszelkie wątpliwości znikają. Tylko w pojedynczych bankach oprocentowanie lokat na 3 miesiące i dłużej jest gorsze niż oprocentowanie konta oszczędnościowego.

Przy okazji warto także zwrócić uwagę na porównanie średniego oprocentowania lokat oraz standardowych kont oszczędnościowych. W przypadku tych drugich wynosi ono obecnie 2,02 proc., i przebija jedynie warunki lokat miesięcznych. Gdyby uwzględnić także oferty promocyjne, średnie oprocentowanie kont podskoczyłoby do poziomu 2,57 proc., ale to i tak mniej niż na lokatach.

Werdykt: Oprocentowanie lokat jest wyższe niż kont oszczędnościowych – FAKT

Fakt czy mit? Im dłuższy okres oszczędzania, tym wyższe oprocentowanie lokaty

Każda lokata założona w banku to tak naprawdę pożyczka udzielona bankowi. Na im dłuższy okres składa się w banku swoje oszczędności (a tym samym - im dłużej bank może obracać tymi środkami), tym wyższego wynagrodzenia należy oczekiwać - takie rozumowanie wydaje się logiczne. Czy jednak z takiego samego założenia wychodzą banki w Polsce?

Ogólnie - tak. Szczególnie widać to w porównaniu lokat na 1 czy 3 miesiące - tylko w Alior Banku depozyt kwartalny nie jest lepiej oprocentowany niż miesięczny. Porównanie ofert lokat na 3 i 6 miesięcy oraz 6 i 12 miesięcy także nie pozostawia złudzeń - tylko w co czwartym banku dłuższy okres oszczędzania nie przekłada się na wyższe oprocentowanie.

Zdecydowanie widać natomiast, że banki niechętnie (albo nieumiejętnie) walczą o depozyty długoterminowe. W niemal połowie banków lokaty na rok są niezgorzej oprocentowane niż depozyty na dwukrotnie dłuższy okres. W co trzecim banku wyższe oprocentowanie przygotowano nawet na lokatach 6-miesięcznych.

Zaskakujące może być natomiast podsumowanie średniego oprocentowania na określone okresy. W przypadku lokat 3-miesięcznych jest ono minimalnie wyższe niż depozytów na pół roku. Dlaczego? Rozwiązanie zagadki jest proste - banki chętnie proponują promocyjne oprocentowanie lokat na krótkie okresy - 1, 2 czy 3 miesiące. Takie specjalne oferty podbijają średnie oprocentowanie depozytów na rynku.

Jeśli kogoś dziwi, iż średnie oprocentowanie lokat na kwartał jest wyższe niż tych na 6 miesięcy pomimo tego, że w zdecydowanej większości banków to lokaty półroczne są atrakcyjniejsze, Comperia.pl śpieszy z wyjaśnieniem. Tam, gdzie lokaty na 6 miesięcy są lepsze od 3-miesięcznych, przeciętna różnica w oprocentowaniu wynosi 0,43 p.proc., natomiast kiedy to depozyt kwartalny jest atrakcyjniejszy, jego oprocentowanie w skali roku przebija warunki lokaty półrocznej aż o 1,26 p. proc. To tym bardziej wskazuje, jak duże znaczenie na rynku produktów oszczędnościowych mają promocje.

 Werdykt: Im dłuższy okres oszczędzania tym wyższe oprocentowanie lokaty – FAKT (z wyjątkami na promocje)

Fakt czy mit? Warto być „wiernym” swojemu bankowi

W przypadku wielu usług obowiązuje zasada, że im dłużej klient z nich korzysta, tym lepsze warunki może wynegocjować. Czy tak samo jest w przypadku korzystania z produktów bankowych? Sprawdziliśmy, czy „opłaca” się zawsze wybierać najlepszą lokatę swojego banku.

Do porównania założono, że klient od początku 2011 roku korzysta z kolejnych, 6-miesięcznych lokat, zaczynając od deponowania kwoty 5000 zł. Rozważyliśmy, jak będzie wyglądać jego sytuacja finansowa na koniec 2014 roku, w czterech wariantach: jeśli za każdym razem jego lokata będzie odnawiać się na warunkach najlepszej obowiązującej w danym okresie lokaty „swojego” banku (wybraliśmy największe i najpopularniejsze polskie banki: PKO Bank Polski, Bank Pekao S.A. i Bank Zachodni WBK) lub na warunkach najlepszej w danym okresie propozycji dostępnej na rynku (bez względu na to, jaki bank ją oferuje).

Klient PKO Banku Polskiego, wybierając w 2011 roku najlepszą ofertę swojego banku założył Lokatę 3+3, zapewniającą wówczas zysk na poziomie 4 proc. w skali roku. Po jej zakończeniu wybierał tę samą propozycję, oferowaną na takich samych warunkach, jeszcze przez dwa okresy 6-cio miesięczne. W połowie 2012 roku Lokata 3+3 wciąż była najbardziej atrakcyjną ofertą PKO BP, mimo że jej oprocentowanie spadło do 3,7 proc. w skali roku. Do połowy 2014 roku spadało ono jeszcze kilka razy: do 3 proc. w skali roku, następnie do poziomu 0,9 proc. w skali roku i ostatecznie do wysokości 0,7 proc. w skali roku. Za każdym razem była to jednak najlepsza oferta banku, wybierana przez modelowego „wiernego” klienta. Korzystając z niej (przy uwzględnieniu kapitalizacji odsetek) przez cztery lata (do końca 2014 roku) zarobi on 440,65zł.

W drugim wariancie klient korzysta tylko z produktów Banku Pekao S.A. Początkowo wybiera on E-lok@tę z oprocentowaniem 2,65 proc. w skali roku. W kolejnych latach wciąż odnawia ten sam depozyt, utrzymujący się na pierwszym miejscu wśród produktów Banku Pekao S.A. Zmienia się jedynie jego oprocentowanie: w połowie 2013 roku spada ono do 1,7 proc. w skali roku, następnie zaś do poziomu 1,2 proc. w skali roku. Ostatnia 6-cio miesięczna lokata cechuje się oprocentowaniem w wysokości 2 proc. w skali roku. Decydując się na korzystanie tylko z usług swojego banku, przez cały okres oszczędzania (przy uwzględnieniu kapitalizacji odsetek) „wierny” klient zyska 375,17 zł.

Najlepszą ofertą Banku Zachodniego na początku 2011 roku była Lokata Codziennie Zarabiająca z oprocentowaniem 4,63 proc. w skali roku. Ten sam produkt, na identycznych warunkach, był wybierany przez „wiernego” klienta banku jeszcze dwa razy. Później wiodącą ofertą okazała się Lokata Swobodnie Zarabiająca z oprocentowaniem na poziomie 3,5 proc. w skali roku. W kolejnych półrocznych okresach lojalny klient odnawiał ten produkt, którego oprocentowanie było coraz niższe: 2,75 proc. i 1,5 proc. w skali roku w 2013 roku oraz 2 proc. w skali roku obecnie. Wybierając za każdym razem najlepszą ofertę Banku Zachodniego WBK klient przez cztery lata zarobi (przy uwzględnieniu kapitalizacji odsetek) 542,88 zł.

Dla porównania klient nie przywiązany do żadnego z banków na początku 2011 roku wybrał Lokatę internetową z kapitalizacją dzienną z oferty Meritum Banku, zapewniającą aż 6 proc. w skali roku. Po jej zakończeniu zdecydował się on na Lokatę FM Banku z kapitalizacją dzienną, która pozwalała liczyć na 6,74 proc. w skali roku. Następnym wyborem była Lokata Last Minute III oferowana przez Getin Bank – jej oprocentowanie wynosiło aż 7,8 proc. w skali roku. Po upływie następnych sześciu miesięcy na miano najlepszej lokaty na rynku zasługiwała propozycja Alior Sync na 6,5 proc. w skali roku. Przez kolejne trzy okresy modelowy klient wybierał eLokatę24 SK Banku – początkowo na 6,66 proc. w skali roku, później 4,75 proc. i 3,8 proc. w skali roku. Była to jednak oferta ze zmiennym oprocentowaniem, dlatego też, w wyniku spadających stóp procentowych, odsetki były finalnie nieco mniejsze niż zakładane (odpowiadały średnio oprocentowaniu kolejno: 5,78 proc., 4,22 proc. i 3,73 proc. w skali roku). Ostatni depozyt klient założył w BIZ Banku – jest to Lokata BIZ PRO na 3,9 proc. w skali roku. Sumując zyski osiągnięte dzięki takiemu zmienianiu banków (przy uwzględnieniu kapitalizacji odsetek), po całym okresie oszczędzania klient może liczyć na 978,65 zł.

Źródło: porównywarka finansowa Comperia.pl

Można zauważyć, że różnica pomiędzy zyskiem z wybierania najlepszej dostępnej na rynku oferty, a oferty wiodącej cenowo w danym banku jest dość duża - może wynieść nawet 603,48 zł. W skali roku daje to średnio około 150 zł. W najlepszym wypadku, klient lojalny wobec swojego banku straci „tylko” 435,77 zł – to i tak średnio ponad 100 zł rocznie!

Pełne zestawienie opisanych powyżej zależności znajdziesz (TUTAJ).

Werdykt: Warto być „wiernym” swojemu bankowi - MIT

Fakt, czy mit? Nie warto zaprzątać sobie głowy oszczędzaniem, każdy i tak zarobi tyle samo

Wiele osób twierdzi, że oszczędzanie wcale nie wymaga czasu. Wybierasz najlepszą lokatę roczną, otwierasz ją i już… Po jej zakończeniu odsetki same wpłyną na konto klienta. Tak, oczywiście, może być, ale czy taki sposób lokowania nadwyżek finansowych jest najbardziej efektywny? Comperia.pl sprawdziła, ile po roku zarobi osoba, która wszystkie oszczędności ulokuje na rocznej lokacie, a ile klient, który wybierze krótsze depozyty.

Przeanalizowaliśmy roczny zysk z lokat miesięcznych, kwartalnych, półrocznych i rocznych. Wybraliśmy okres od czerwca 2013 roku do maja 2014, zależało nam na tym, by był to czas względnie stabilnych stóp procentowych. Sprawdziliśmy, kto zarobił najwięcej – klient, który co miesiąc, kwartał i pół roku zmieniał depozyty na kolejne, czy osoba, która ulokowała wszystkie oszczędności na rocznej lokacie. We wszystkich przypadkach braliśmy pod uwagę najlepsze produkty dostępne w danej chwili na rynku.
Zdarzało się jednak, że musieliśmy wybrać inną ofertę - wynikało to ze specyfiki niektórych promocyjnych depozytów (banki zastrzegały, że można je założyć tylko raz).
Z danych zebranych przez Comperia.pl wynika, że najwięcej zarobił klient, który zdecydował się na cztery 3 – miesięczne lokaty. Zgodnie z założeniami wybierał najlepsze oferty na rynku, najczęściej promocyjne przeznaczone dla nowych klientów banku. Ponieważ nie mógł założyć ich kilkukrotnie, co kwartał zmieniał bank, w którym lokował pieniądze. Po roku łącznie zyskał 194,92 zł z odsetek.

Najbardziej skomplikowana sprawa była w przypadku klientów, którzy wybrali półroczne depozyty. Najlepszą lokatą była eLokata 24 w SK Banku. Produkt ten charakteryzuje się zmiennym oprocentowaniem, zależnym od decyzji banku. W badanym okresie SK Bank czterokrotnie obniżał oprocentowanie swojego depozytu, co oznacza, że klienci w ciągu roku w sumie zyskali 164,44 zł.

W gorszej sytuacji była osoba, która założyła roczną lokatę. Najlepsza w tym czasie Lokata Prezesa w GetinOnline przyniosła 162,41 zł zysku.

I dochodzimy do sedna - najmniej zarobiła osoba, która co miesiąc odnawiała lokatę – jej roczny zysk wyniósł 143,41 zł. Klient ten tylko dwukrotnie skorzystał z promocyjnych produktów, w Idea Banku i GetinOnline. Po ich zakończeniu wybierał i odnawiał najlepszą lokatę miesięczną, czyli Prostą Lokatę w BNP Paribas. Tylko raz zastąpił ją Hitem Tygodnia z bossabanku.

Wbrew ekonomicznym prawidłom, wcale nie jest dobrze lokować oszczędności na długoterminowych depozytach. Największe zyski przynoszą depozyty kwartalne. Wynika to z tego, że wiele banków ma w ofercie promocyjne lokaty z 3 – miesięcznym terminem zapadalności. Najczęściej są to produkty jednorazowe, skierowane do nowych klientów banku, jednakże umiejętne korzystanie z nich może przynieść duże korzyści.

Tym samym musimy obalić mit, że oszczędzanie nie wymaga czasu. Szukanie odpowiednich depozytów i rolowanie pieniędzy to dość czasochłonne zajęcie. Trzeba pamiętać o okresach zapadalności posiadanych depozytów i na bieżąco śledzić rynek.
Oczywiście, wiele osób może powiedzieć, że niewiele ponad 30 zł to zbyt mała kwota, by bawić się w ciągłe zmiany lokat i banków. Warto jednak pamiętać, że taka różnica w skali roku, po 40 latach oszczędzania oznacza naprawdę spore sumy...

Werdykt: Nie warto zaprzątać sobie głowy oszczędzaniem, każdy i tak zarobi tyle samo - MIT

WNIOSKI:

Oprocentowanie lokat bankowych jest wyższe niż kont oszczędnościowych, poza depozytami miesięcznymi. Zależność ta jest najbardziej widoczna na przykładzie lokat długoterminowych.

Im dłuższa lokata, tym wyższe jest jej oprocentowanie. Wyjątek stanowią promocyjne depozyty 3-miesięczne, przeznaczone dla nowych klientów banków.

Warto być aktywnym uczestnikiem rynku finansowego – klient, który stale poszukuje najlepszych produktów zarabia więcej, niż ten, który pozostaje wierny swojemu bankowi.
Efektywne oszczędzanie to umiejętność, której warto się uczyć.

Mikołaj Fidziński
Gabriela Drzymalska
Jacek Kasperczyk
Marta Ośko